Zam kasırgasından 'kâr' eridi!

Tarım, gıda ve hayvancılık sektörü, üretici ve tüketici açısından 2023 oldukça zor bir yıldı.

Şimdi diyeceksiniz hangi sektör için kolaydı?

Haklısınız...

Dünya ve Türkiye için sancılı bir yıl oldu.

Gelin 2023 yılında tarım açısından öne çıkan gelişmeleri hep birlikte hatırlayalım.

İklim değişikliği, doğal afetler, enflasyon, gıda fiyatlarının üzerindeki yukarı yönlü riskler, yüksek girdi maliyetleri, ithalat, ihracat yasakları, tarımsal üretim planlaması, sözleşmeli tarım...

Gıda enflasyonu ve zamlar sürekli gündemdeydi.

Daha birçok konu derken, tarımda neler yaşanmadı ki...

Et fiyatları yüksek diye hayvancılıkta ithalat rekoru kırıldı. İlerleyen aylarda Et ve Süt Kurumu, piyasaya müdahale başlattı.

Zeytinyağı başta olmak üzere birçok üründe ihracat kısıtlaması yine gündemdeydi.

Çiftçinin maliyetleri arttı, kazancı eridi!

Dolar ile ithal edilen hammaddelerden elde edilen ürünleri, Türk Lirası bazında satarak bu işin sürdürülemez olduğunu tekrar yaşayarak gördük.

Başta enerji, gübre, yem, mazot ve zirai ilaç olmak üzere 2023'de de hızla artan girdi maliyetleri üreticilerin kazançlarını yine eritti.

Döviz kurunun da etkisiyle artan girdi maliyetlerinden yakınan çiftçiler, borçlarını ödemekte zorlandı.

Oldukça sıkıntılı bir süreç yaşayan çiftçilerin kredi ödemelerinde sıkıntılar arttı haberleri de çoğaldı.

Zarar eden üreticilerin bir kısmının da çiftçiliği bırakmak istediği söylemlerini de duyduk.

Velhasıl çiftçinin kaygısı gündemdeydi.

Tarım fuarında konuştuğum çiftçilerden biliyorum.

En çok dile getirdikleri sorunların başında; girdi maliyetlerinin pahalılığı, ürünlerini umdukları fiyatlara satamama, dalında kalması, iklim krizi, tarımsal politikaların yanlışlığı, desteklerin yetersizliği ve işçi bulamama yer alıyordu.

Gıda fiyatlarındaki yükseliş hız kazandı. Yaş meyve ve sebze tarafındaki fiyat artışlarının konuşulduğu gıda enflasyonunda, ithal ürünlerin dolar bazındaki yükseliş etkisiyle bakliyatlar tarafında çok sert fiyat artışları yaşandı.

Vatandaşın mutfak, pazar ve marketteki enflasyonu TÜİK'in verilerinin çok daha üzerinde oldu.

Gıda demişken hemen şu notu da düşmekte fayda var.

Tüketicinin alım gücünün önemli ölçüde azaldığı ve gıda enflasyonun bu kadar yüksek seyrettiği bir ortamda taklit ve tağşişle mücadele edildi.

Açıkçası gıda enflasyonu taklit ve tağşiş riskini artırdı.

Tabi ne kadar başarı sağlandığı merak konusu...

Özetle...

Çiftçi yüksek maliyet ve satış fiyatlarındaki belirsizlikten çıkamazken, tüketici gıda enflasyonunun mağduru oldu.

Oldukça zor bir 2023'den bize yine benzer koşullar miras kalmış gibi gözüküyor.

Tarım sektöründe yaşanan daha pek çok önemli gelişme vardı ancak özetle öne çıkanları hatırlatmak istedim.