Sanayide gelecek 3 ay!

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), her ay imalat sanayi işyerlerinde gerçekleştirdiği İktisadi Yönelim Anketi'nin ocak ayı sonuçlarını yayımladı.

2025 Ocak ayında 1745 işyerinde yapılan ankete verilen yanıtların toplulaştırılmış sonuçları incelendiğinde, sanayicilerin yüzde 29,6'sının gelecek üç ayda toplam siparişlerde artış beklediği görüldü.

Bu oran, 2024 Aralık anketinde yüzde 26,9 çıkmıştı. Buna göre toplam siparişlerde artış bekleyenlerin oranı bir ayda 2,7 puan yükseldi.

Gelecek üç ayda toplam siparişlerde değişiklik beklemeyenlerin oranı yüzde 58,6 olurken, azalış bekleyenlerin oranı yüzde 15,2'den yüzde 11,8'e düştü.

"Sanayicinin anketi ne diyor?" sorusunu sormaya devam ettiğimizde...

Örneğin iç piyasa sipariş beklentisi...

Gelecek üç aydaki iç piyasa siparişlerinde artış bekleyenler Aralık 2024'te yüzde 23,3 iken Ocak 2025'te yüzde 28,9'a yükselirken, düşüş bekleyenlerin oranı da yüzde 13,6'dan yüzde 11,4'e indi. Değişiklik beklemeyenlerin oranı ise yüzde 63,1'den yüzde 59,7'ye düştü.

Örneğin ihracat siparişlerindeki beklenti...

Gelecek üç ayda ihracat siparişlerinde artış bekleyenler 2024 Aralık'ta yüzde 23,2 iken 2025 Ocak'ta yüzde 27,6'ya çıktı, düşüş bekleyenler yüzde 15,0'dan yüzde 10,1'e geriledi. Aynı kalacak diyenlerin oranı da yüzde 61,8'den yüzde 62,3'e yükseldi.

Örneğin üretim hacmi beklentisi...

Toplam siparişlerdeki artan iyimserlik beklentisi üretime de yansıdı.

Üretim iştahı yükseldi...

Şöyle ki, gelecek üç aydaki üretim hacminde artış bekleyen sanayicilerin 2024 Aralık'ta yüzde 21,4 olan oranı 2025 Ocak'ta yüzde 27,4'e yükseldi. Üretimi azaltma eğiliminde olanların oranı ise yüzde 12,1'den yüzde 9,5'e düştü. Değişiklik beklemeyenlerin oranı ise yüzde 66,5'den 63,1'e indi.

Örneğin sermaye yatırım harcaması beklentisi...

Geçmiş on iki aya kıyasla gelecek on iki ayda sabit sermaye yatırım harcamalarında artış bekleyenler yüzde 24,0'a yükselirken, düşüş bekleyenler yüzde 14,7'ye geriledi. Aynı kalacak diyenlerin oranı da yüzde 61,3'e yükseldi.

Örneğin ortalama birim maliyeti beklentisi...

Sanayicilerin yüzde 65,0'ı gelecek üç aydaki üretim süreçlerinde ortalama birim maliyetlerinde artış bekliyor. Gelecek üç ayda birim maliyetlerin değişmeyeceği görüşündeki işyerlerinin 2024 Aralık'ta yüzde 35,0 olan oranı da Ocak 2025'te yüzde 32,8'e indi. Yüzde 2,2'lik kesim ise gelecek üç aydaki ortalama birim maliyetlerde düşüş beklentisini belirtti.

Örneğin iç piyasa satış fiyatı beklentisi...

Gelecek üç aydaki iç piyasa satış fiyatında artış bekleyenler Aralık 2024'te yüzde 45,5 olan oran Ocak 2025'te yüzde 46,3'e yükseldi. Düşüş bekleyenler yüzde 5,6'dan yüzde 4,2'ye inerken, değişmeyecek diyenlerin oranı da yüzde 48,9'dan yüzde 49,5'e çıktı.

Örneğin sanayi ve genel gidişat...

Bulunduğu sanayi dalındaki genel gidişat konusunda bir ay öncesine kıyasla daha iyimser olanların oranı Aralık 2024'te yüzde 7,3 iken Ocak 2025'te yüzde 6,6'da kaldı. Yüzde 77,6 oranı ile sanayiciler önceki aya kıyasla gidişatın aynı olduğu ve yüzde 15,8'lik sanayi kesimi ise daha kötümser görüş bildirdi.

Örneğin satış fiyatı beklentisi...

Gelecek üç aydaki satış fiyatında artış bekleyenlerin oranı yüzde 50,8'e yükselirken, azalış bekleyenlerin oranı yüzde 2,7'ye ve aynı kalacak diyenlerin oranı da yüzde 46,5'e indi.

Örneğin yıllık üretici fiyatları enflasyonu beklentisi...

Bu arada sanayicilerin gelecek on iki aylık dönem sonu itibarıyla, yıllık üretici fiyatları enflasyonu beklentisi 2024 Aralık'taki yüzde 45,0'lık düzeyinden 2025 Ocak'ta yüzde 41,2 düzeyine geriledi.

Örneğin kredi faiz beklentisi...

Gelecek üç ayda kısa vadeli Türk Lirası kredi faiz oranında artış bekleyen sanayicilerin Aralık 2024'te yüzde 8,2 olan oranı Ocak 2025'te yüzde 7,1'e düştü.

Faizlerin aynı kalacağı beklentisi yüzde 58,3'den yüzde 42,9'a gerilerken, yüzde 50,0'lık kesim ise faizlerde düşüş beklediği görüldü.

Velhasıl...

Reel kesim iyimser...

Sanayide, 2025'in ocak ayında kapasite kullanımında düşüşe rağmen, gelecek 3 aya yönelik beklentilerde iyimserlik Aralık 2024'e göre arttı. Piyasa şartlarındaki iyileşme beklentileri ve üretim artışı beklentisi derken, faizlerde artış beklentisindeki düşüş vurgulandı.

REEL KESİM GÜVENİ...

İktisadi Yönelim Anketi ile yapılan belirlemelere göre, Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE) bir önceki aya göre 1,8 puan artarak 100,9 seviyesine yükseldi. Ocak 2024'te 100,9 olan endekste yılın en yüksek düzeyi ise 106,1'le nisan ayında kaydedilmişti. İzleyen dönemde düşen ve yükselen güven, ağustosta 98,5'e kadar inmişti. Mevsimsellikten arındırılmış Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE-MA) ise bir önceki aya göre 0,1 puan azalarak 102,6 seviyesine geriledi.

Reel kesim güveni Ocak'ta yükseldi...

SANAYİDE KAPASİTE KULLANIMINDA DÜŞÜŞ...

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) İktisadi Yönelim Anketi ile belirlenen sonuçlara göre, ocak ayında imalat sanayi genelinde mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanım oranı (KKO-MA), önceki aya göre 0,8 puan düşerek yüzde 74,8'e indi. Mevsimsel etkilerden arındırılmamış kapasite kullanım oranı (KKO) da bir önceki aya göre 1,2 puanlık azalışla yüzde 74,6 düzeyinde oluştu.

Kapasite kullanım oranı önceki aya göre tüketim mallarında 1 puan düşerek yüzde 72,6'ya indi. Bu kapsamda dayanıklı tüketim malları 0,5 puan düşüşle yüzde 71,1'e, dayanıksız tüketim malları da 1,1 puan düşüşle yüzde 72,9 oldu. Ara mallarında 0,4 puanlık düşüşle yüzde 75,1'e gerileyen kapasite kullanımı, yatırım mallarında da 0,8 puan düşerek yüzde 73,5'ye geriledi.

HİZMET, PERAKENDE TİCARET VE İNŞAATTA DURUM...

Bu arada TÜİK, hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörlerine ait güven endekslerinin ocak ayı sonuçlarını açıkladı.

Veriler güven endeksinin sektörlerde yükseldiğini gösteriyor.

Şöyle ki, hizmet sektörü güven endeksi ocakta önceki aya göre yüzde 4,29 artarak 109,2, perakende ticaret sektörü güven endeksi yüzde 2,95'lik bir artışla 111,4 ve inşaat sektörü güven endeksi yüzde 5,60 artarak 90,4 düzeyinde oluştu.

Buna karşılık mevsim etkilerinden arındırılmış güven endeksi ise ocak ayında bir önceki aya göre; hizmet sektöründe yüzde 2,5 artarak 116,5, perakende ticaret sektöründe yüzde 1,4 oranında artarak 114,5 ve inşaat sektöründe yüzde 2,6 oranında artarak 91,7 oldu.