Patronlar karamsar!

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Ekonomik Güven Endeksi'nin ağustos ayı sonuçlarını açıkladı.

Tüketiciler, reel kesim (imalat sanayi), hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörlerinden oluşan endeks, bu bölümlerin ayrı ayrı güven düzeylerinin ortalamasını gösteriyor.

Temmuz ayında 94,4 olan ekonomik güven endeksi, ağustos ayında yüzde 1,3 oranında azalışla 93,1 değerini aldı.

Önceki aya göre tüketici güven endeksi yüzde 0,6 oranında artarak 76,4 değerini, perakende ticaret sektörü güven endeksi yüzde 0,8 artarak 107,9 değerini, inşaat sektörü güven endeksi yüzde 1,1 artarak 88,0 olurken; reel kesim (imalat sanayi) güven endeksi yüzde 0,7 düşerek 98,0 ve hizmet sektörü güven endeksi de yüzde 2,0 düşüşle 111,8'e geriledi.

2023 ocak ayında 99,5 olan ekonomik güven endeksi yükselerek genel seçimlerde oluşan beklentilerin etkisiyle nisan 2023'te 102,4, mayıs 2023'te 103,8'e kadar çıkmıştı.

Seçimlerin ardından endeks düşüşe geçerek Haziran 2023'te 101,3'e ve sonrasında Mart 2024'e kadar 100'ün altına indi.

Mayısta sonuçlanan genel seçimlerin ardından TL karşısında dolar, Euro yüksek seviyelere ulaşmıştı. Beklenmeyen kur şoku güven endeksine etkisiyle ağustos 2023'te 94,2'ye düşmüştü.

Devamında ufak adımlarla toparlanmaya devam eden endeks 2023'ü 96,4 seviyesinde kapamıştı.

2024 yılı ocak ayında 99,4'e çıkan ekonomik güven endeksi, şubat 2024'te 99,0 seviyesine gerilerken martta yükselerek 100 seviyesini yeniden yakaladı.

Biliyorsunuz ki, Mart 2024 yerel seçim ayıydı. Yerel seçimler; küçülen ekonomi, enflasyonun kontrolden çıktığı ve ekonomik baskının derinden hissedildiği bir dönemde yapıldı.

Ancak güven endeksi nisan 2024 itibariyle düşüşe geçerek 99 düzeyine, mayısta 98,2'ye, haziranda 95,8'e, temmuzda 94,4'e ve ağustosta da 93,1'e kadar indi.

Mayıs 2023'e göre tüketici güven endeksi yüzde 16,13, reel kesim (imalat sanayi) güven endeksi yüzde 6,75, hizmet sektörü güven endeksi yüzde 4,77, inşaat sektörü güven endeksi yüzde 4,55 ve perakende ticaret sektörü güveninin ağustos itibariyle yüzde 7,54 daha düşük değerde kaldığı görülüyor.

Ağustos 2023'e göre ise reel kesim (imalat sanayi) güveninin yüzde 6,30, hizmet sektörü güveninin yüzde 3,03 ve perakende ticaret sektörü güveni yüzde 5,59 daha düşük kalırken, tüketici güveninin yüzde 12,35 ve inşaat sektörü güveninin ağustos itibariyle yüzde 0,68 daha yüksek değer aldığı görülüyor.

Sözün kısası...

Ekonomik güven endeksinin 100'den büyük olması genel ekonomik duruma ilişkin iyimserliği, 100'den küçük olması ise genel ekonomik duruma ilişkin kötümserliği gösteriyor.

Endeks ekonomide dinamizm için en önemli göstergelerden birisi.

Sektörel bazda verilere göre, reel kesim (imalat sanayi), inşaat sektöründe ve tüketici tarafında 100 seviyesinin altında olan güven endeksi, geleceğe karamsar bir bakış açısı olduğunu göstermekte.

Reel kesim ve tüketici güven endeksinde 100 seviyeleri yakalanamadığı sürece  piyasada yatırım iştahının artması beklenmemeli.

Reel kesim güven endeksinin 98 seviyelerinde olması, nispeten imalat sanayindeki karamsarlığın daha düşük olduğunu göstermekte.

Tüketici güveninde yukarı yönlü hareketler, piyasaya canlılık getirecektir.

Ancak ekonomiye güvenin yeniden geri gelmesi için faiz, finansman, enflasyon yani belirsizliklerden sıyrılıp geleceğin daha iyi görülmesi gerekmektedir.