Oto pazarında dengeler şaştı

Otomotiv açısından 2022 yılı oldukça zor geçti.

Zaman zaman otomotiv üreticileriyle arzın gün geçtikçe arttığı, talebin azaldığının konuşulduğu bir seneyi geride bırakıyoruz.

Ama arz - talep kadar enflasyon, yüksek faiz, krediye ulaşamama ve taksit sayılarının ise az olması nedeniyle otomotiv pazarının daralması gibi çok tartışılan farklı başlıklara da vurgu yapıldı.

Aslında otomotiv sektörü krizlere çok alışık bir sektör...

Geçmiş senelere baktığımızda birçok farklı etken otomotiv endüstrisini etkilemiştir.

 Yine de tüm etkenlerin sonunda otomotiv sektörünü daha güçlü kıldığını görmekteyiz.

Aslında...

2021 yılında yaşanan tedarik zincirindeki kırılmanın, 2022'ye girerken sektör için öngörülen bir sorun olduğunu, sadece çip değil diğer araç üretiminde kullanılan hammaddeler ile ilgili temin sıkıntısı yaşanacağını ve Rusya-Ukrayna savaşının otomotiv satışlarını doğrudan etkileyeceğini otomotivciler öngördüklerini söylemişti.

Gelin isterseniz 2022'de otomotiv sektöründe öne çıkan gelişmeleri hep birlikte değerlendirmeye devam edelim.

2021'de en temel sorunlardan olan araç tedariki, çip krizi ve artan maliyetler, 2022'nin de en temel gündem maddelerinden oldu.

Piyasalarda özellikle hibrit ve elektrikli araçlara yönelik ilginin artış eğilimi devam etti.

Türkiye'de 2030'a kadar elektrikli araç sayısının 2 milyon adedi bulması bekleniyor.

Öte taraftan otomotiv, ihracatın lokomotifi olma özelliğini devam ettirdi.

Avrupa'da otomotiv pazarında önümüzdeki aylarda enerji krizine bağlı olarak daralma olabileceği ve artan maliyetler sebebiyle de otomotiv fiyatlarının artabileceği öngörülüyor.

Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Eroldu, yılı 1 milyon adet ihracat ve 1,36 milyon adet üretim ile kapatmayı öngördüklerini söyledi.

2022'de en önemli ihraç pazarı olan Avrupa'da ve küresel seviyede etki yaratan birçok zorluğun eş zamanlı yaşandığını da ekledi.

Mikroçip darboğazı etkileri başta olmak üzere tedarik zinciri sorunları devam ederken, küresel enflasyon ile birlikte ihraç pazarlarında talep daralması yaşandığını hatırlatalım.

Ukrayna-Rusya savaşının enerji arzı ve güvenilirliği ile çeşitli hammadde bulunurluklarını olumsuz etkiledi.

"Ekim ayında paylaştığımız 2022 yıl sonu öngörülerimiz, ocak ayındaki öngörülerimize paralel seviyede, 1,04-1,10 milyon adet ihracat ve 1,38-1,47 milyon adet üretimdi. Bugün itibarıyla baktığımızda yılı kabaca 1 milyon adet ihracat ve 1,36 milyon adet üretim ile kapatmayı öngörüyoruz" değerlendirmesinde bulundu.

Aslında otomotivciler 2023'ün öngörülmesi zor, belirsizliklerle dolu bir yıl olacağına işaret ediyor.

Ekim ayında açıklanan IMF Dünya Ekonomik Görünümü Raporu'nda 2023 yılı ekonomik büyüme beklentisi yüzde 2,9'dan yüzde 2,7'ye düşürüldü.

Rapora göre, gelecek yıl yüksek enflasyon, ekonomik büyüme sorunları, Rusya'nın Ukrayna'da sürdürdüğü savaş ve Kovid-19 salgınının ekonomi üzerindeki ağır baskısının devam edeceği tahmin ediliyor.

Raporda küresel ekonominin; para politikasının başarılı bir şekilde ayarlanmasına, Rusya-Ukrayna savaşının seyrine ve Çin'deki gibi salgınla ilgili arz yönlü daha fazla aksama olasılığına bağlı olduğu vurgulanıyor.

Küresel ekonomi raporları gelecek birkaç yılın da zorlu olacağını öngörüyor.

Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği (OSS) Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Özalp'e göre, tedarik zincirindeki küresel kırılma yedek parça üreticileri için de ayrı bir fırsat doğurdu.

Birçok yedek parça üretiminin de Türkiye'ye kaydığını ve başta ihracat pazarları olmak üzere Türkiye'nin yedek parça üretiminde önemli bir üs olduğunu gösterdiğini söyledi.

"Sadece üreticilerimiz değil, birçok dağıtıcı firmamız da ihracat pazarlarını büyütmeye başladılar ve artık sadece Türkiye pazarında değil, ihracat yaptıkları ülkelerde de dağıtım organizasyonu kurmaya başladılar. Sektörümüz döviz bazlı baktığımızda 2022 yılını 2021 yılına göre yüzde 10'un üzerinde bir büyüme ile kapatacak. Sonuç olarak otomotiv satış sonrası pazarı olarak üretim adetlerimizde, ihracat, iç piyasa ve istihdam rakamlarımızda çok ciddi bir artış olduğunu söyleyebiliriz" diyor Başkan Ziya Özalp...

Otomotivciler, 2023'ün otomotiv satış sonrası pazarı için yine büyümeye yönelik çalışmaların yapılacağı ve sektör oyuncularının enflasyonist bir büyümenin yanı sıra adetsel olarak da büyümeyi de hedeflendiği bir yıl olacağını düşünmekte.

2022 yılında pandemi sürecinin yarattığı üretim aksamaları, hammadde ve deniz taşımacılığındaki fiyat artışları sebebi ile Türkiye'nin global satış sonrası için ciddi bir pazar haline geldiğini hatırlatalım.

Başta Avrupalı olmak üzere birçok dağıtıcı firma, son dönemde fason üretimlerini satış sonrası pazarındaki Türk ve global üreticilere kaydırdılar.

Buna karşılık otomotivciler, sektör için 2023'te en büyük riskin başta ekonomik belirsizlik olduğunu söylüyor.

Her ne kadar durağan bir seviyeye gelse de hala yüksek olan emtia fiyatları, rekabet gücünü azaltan enerji maliyetleri ve finansmana ulaşmadaki zorlukların, sektörler adına en başta gelen riskler olduğunu söyleyebiliriz.

Peki, araç kiralama sektöründe ise durum ne?

Tüm Oto Kiralama Kuruluşları Derneği (TOKKDER) Yönetim Kurulu Başkanı İnan Ekici'ye göre, bu yıl çip krizi nedeniyle otomotiv pazarında arz-talep dengesinin bozulduğunu, ocak-eylül döneminde araç kiralama sektörünün de bundan etkilendiğini söylüyor.

Tedarikte yaşanan aksaklıkların araç kiralama şirketlerinin ihtiyaç duyduğu araçlara erişimini zorlaştırdığını ve sektörün büyüme potansiyeli olmasına rağmen arzu edilen araç filosu büyüklüğüne ulaşamadığını belirtiyor.

Günlük araç kiralamanın bu yılı 2021'e göre yüzde 15-20 seviyelerinde bir büyümeyle kapatması öngörülüyor.

Dengeli bir ekonomi içerisinde 2023'te yüzde 10-15 büyüme bekleniyor.

Türkiye'de 1.000 kişi başına düşen otomobil sayısı, şirketlerin araç parkı büyüklüğü ve bu parklardaki kiralama yöntemiyle edinilmiş araç sayısı da dikkate alındığında sektörün ilerleyecek çok yolu var.

Tabi ki TOGG...

Türkiye'de elektrikli otomobillerin kullanımının yaygınlaşmasında TOGG 'un önemli bir rolü var.

Araç kiralama sektörünün müşterilerinin talepleri doğrultusunda filosunda mutlaka yer vereceği sektör temsilcileri tarafından konuşuluyor.

"Araç paylaşım sektörü 10 yıldan kısa sürede 5 kat büyüyecek" diyor Başkan İnan Ekici...

İnan Ekici, müşteri tarafında paylaşım ekonomisinde büyümeyi destekleyen ana unsurun tasarruf olduğunu, bu nedenle araç paylaşım sektörünün 10 yıldan kısa sürede 5 kat büyüyeceğini, 2017'de 36 milyon üyesi olan araç paylaşım pazarının üye sayısının 2026'da 60 milyonu aşacağının tahmin edildiğini söylüyor.

Gelecekte tasarrufun daha fazla ön planda olacağı, sürdürülebilir teknolojilere daha çok yatırım yapılacağı, kiralama sektöründe tam elektrikli ve otonom araçlar kullanılacağı ekleniyor.

Aynı zamanda kiralama yöntemi sayesinde tüketicilerin elektrikli araçları makul aylık kira ödemeleriyle edinebileceği de belirtiliyor.

2030'da Avrupa'da yeni araç satışlarının yüzde 40'ının hibrit ve yüzde 55'inin elektrikli olması bekleniyor.

Özetle, iç pazarın potansiyelini ortaya çıkaracak ortamın sağlanması, ihraç pazarlarının çeşitlendirilmesi ve mevcut ihraç pazarlarında rekabetçiliğin korunmasına özen gösterilmesinin önem taşıdığını belirtiyor otomotivciler...

"Gelecekten beklentimiz, değişen otomotiv ekosisteminde ülkemizin mevcut rekabetçiliğinin korunmasını, geliştirilmesini hedefleyen uzun vadeli planlar üzerine kurulu bir yaklaşım ile ihracatımızı artırmak, öngörülebilir ve büyüyen bir iç pazar oluşturmak ve tüm bunlarla birlikte ülkemize daha fazla yatırım gelmesi için gerekli ortamı oluşturmak. Ülkemiz ekonomisine en çok katma değer sağlayan sanayi kollarından biri olan otomotiv sanayinin içinden geçilen bu olağanüstü süreçte, korunması ve desteklenmesine yönelik kısa ve uzun vadeli politikalar her zamankinden daha da önemli bir hale geldi" diyor OSD Başkanı Cengiz Eroldu...

Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB) verilerine göre, Türkiye otomotiv endüstrisinin kasım ayı ihracatı geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 13,7 artış ile 2 milyar 875 milyon dolar oldu.

Ülke ihracatında ilk sırada yer alan endüstrinin Türkiye ihracatından aldığı pay da yüzde 13,2 olarak gerçekleşti.

Yılın ocak-kasım döneminde otomotiv endüstrisi ihracatı yüzde 5,6 artışla 27,8 milyar dolar olurken, söz konusu dönemde ortalama aylık ihracat ise 2,54 milyar dolar olarak kaydedildi.

OİB Yönetim Kurulu Başkanı Baran Çelik, "En büyük pazarımız Avrupa başta olmak üzere küresel ekonomide yaşanan yavaşlama ve resesyon korkusuna rağmen otomotiv ihracatımızda artış sürüyor. Kasım ayında bu yılki en yüksek ihracat rakamına ulaştık. Tedarik endüstrisi, eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar, çekiciler ve otobüs minibüs midibüs ihracatımız çift haneli arttı. Aynı şekilde İtalya, ABD, Birleşik Krallık, Polonya, Belçika, Slovenya ve Rusya'ya da çift haneli ihracat artışı kaydettik" dedi.

Otomotivin 2022 karnesinin durumu bu şekilde.

Sektörde son bir yılda yaşanan daha pek çok önemli gelişme vardı, ancak özetle öne çıkanları hatırlatmak istedim.