Müteahhitler şikâyet etti!

Aylardır fiyatları yazıp duruyor, enflasyonu konuşuyoruz.

Fiyat sabitleme kampanyasında fitili zincir marketler ateşledi, ardından kampanyaya mobilya sektörüde katıldı.

Tabi diğer sektörlerden de aynı tutum bekleniyor.

Şubat ayında asgari ücretin yansımasıyla piyasada ufak tefek artışlar olacak.

Peki, bu durumda fiyatlar ne zamana kadar sabit kalabilecek?

Çünkü uzun zamandır piyasada birçok sektör hammadde bulmakta zorlandığı için arz talep dengesi bozuldu.

Öte taraftan inşaat sektöründe daralma hız kazandı.

Müteahhitler maliyetlerden şikâyetçi!

Artan maliyetlerin projeleri yavaşlattığını söylüyorlar.

Girdi maliyetlerindeki artış ve yüksek enflasyon sorunlarının yanı sıra ödenek yetersizliğinin sektöre olumsuz etkiler yarattığından bahsediyorlar.

Hükümetin konut sektöründe üretimi destekleyen son kampanyalarının olumlu olduğunun da altını çiziyorlar.

Gelelim Türkiye Müteahhitler Birliği tarafından hazırlanan ve inşaat sektöründeki son dönem gelişmelerin ele alındığı "Küresel ekonomi daralıyor, enflasyon tartışmalarına resesyon eklendi" adıyla yayınlanan inşaat sektörü analizi Ocak 2023 raporuna...

Raporda, inşaat sektörünün yeni yıla Covid - 19 salgınından önce başlamış olan ve 2022 yılında da iç ve dış dinamiklerin etkisiyle devam eden girdi maliyetlerindeki yüksek artış sorunu ile girdiğine dikkat çekiliyor.

Aynı zamandan sektörde son 5 çeyrek dönemdir artan oranlarda aralıksız daralma yaşandığından söz ediliyor.

2022 yılının üçüncü çeyrek döneminde inşaat faaliyetlerinde kaydedilen yüzde 14,1'lik küçülme de bu durumun kritik bir göstergesi olarak ifade ediliyor.

Yüksek enflasyonun yanı sıra ödenek yetersizliği ve hakediş ödemelerinde yaşanan gecikmeler sektörü olumsuz etkileyen unsurlar olarak sıralanıyor.

2022 yılının ilk 3 çeyrek dönemine baktığımızda yıllık bazda sırasıyla yüzde 7,7, yüzde 9,9 ve yüzde 14,1 oranlarında sektörde küçülme gözleniyor.

Daralma sürecine dikkat çeken rapor, döviz kurunda öngörülemez yükselişin yaşandığı 2018-2019 döneminde başladığı ve Covid-19 salgınıyla birlikte sorunların artığına işaret ediyor.

Aynı zamanda 2022 yılında daralmanın hızlandığı inşaat faaliyetlerinde yakın zamanda büyümeye dönüşün olası gözükmediğine dikkat çekiliyor.

Yatırımlarda ise, 2022 yılında ilk 3 çeyrek dönemde sırasıyla yüzde 6,6, yüzde 9,9 ve yüzde 19,9 oranlarında küçülmeden söz ediliyor.

Salgının etkileri ve döviz kurundaki gelişmelerle birlikte 2021 yılında temel girdi maliyetlerinde yüzde 150 düzeyine varan fiyat artışlarının yaşandığının görüldüğü, ardından ortaya çıkan Rusya-Ukrayna savaşının hammadde fiyatları üzerinde küresel çapta yarattığı etkiyle de Ocak 2021-Kasım 2022 döneminde bu oranın yüzde 170'i aştığı belirtiliyor.

İnşaat maliyetlerindeki artışlar, yeni proje geliştirme ya da kamu projelerinin yürütülmesinde önemli sorunlar yaratmakta.

Konut satışlarında gerileme yaşanırken, konut fiyatlarında da artış sürmekte.

Raporda, dar gelirlilere ilave olarak orta gelir grubu için açıklanan 'Yeni Evim' kampanyasıyla da sektörün canlandırılması hedeflendiğine dikkat çekiliyor.

Özetle...

Mevcut tabloda, enflasyon sorununun artık sadece para politikasında sıkılaşma ile çözülemeyeceği, bunun için bütüncül bir ekonomi programı gerektiği görüşü bir süredir öne çıkmakta.

Çeşitli alanlarda yapısal reform ihtiyacı uzun zamandır gündeme getirilmekte.

Ekonomide fiyat istikrarını merkezine alacak yapısal reform politikaları olarak tarımda verimliliğin artırılması, ithal girdi bağımlılığının sınırlandırılması ve finansal derinleşme (rezerv politikaları) gibi adımlar sayılmakta.

Yaklaşan genel seçim ise, ekonomik öncelikler açısından 2023 yılını kayıp yıl kılma ihtimali taşımakta.