Merkez Bankası şaka mı yapıyor?

Bugün piyasalarda yoğun gündem ile birlikte dalgalı ve belirsizlik hali hâkimdi.

Çünkü Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), faiz oranının yüzde 14'den yüzde 13'e indirilmesine karar verdi.

Piyasa beklentileri faizin sabit bırakılması yönündeydi.

Kararın ardından TL'deki değer kaybı hızlanırken, dolar ve risk priminde hızlı artış yaşandı.

Geçen yılın son 4 toplantısında faizde toplam 500 baz puan indirime gidildikten sonra, bu yılın ilk 7 toplantısında faizde bir değişiklik yapılmamıştı.

Para Politikası Kurulu (PPK) açıklamasında, küresel büyümeye yönelik belirsizliklerin ve jeopolitik risklerin arttığı bir dönemde sanayi üretiminde yakalanan ivmenin ve istihdamdaki artış trendinin sürdürülmesi açısından finansal koşulların destekleyici olmasının önemine dikkat çekti.

Bu çerçevede Kurul, politika faizinin 100 baz puan düşürülmesine karar vererek, güncellenen faiz düzeyini yeterli olarak tanımladı.

Bu noktada, açılan politika kredi faizi makasına vurgu yapıldı.

Bu durumda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'ndan gelen sürpriz faiz şokuna karşı tepkilerde sert oldu.

Piyasaları şaşırtan kararın ardından Dolar/TL'de hızlı yükseliş yaşandı.

TL'deki değer kaybı hızlandı.

Dolar/TL, 18,14'e kadar yükseldi. Karar öncesi Dolar/TL 17,97 seviyesinde işlem görüyordu.

Euro/TL de 18,28 seviyesinden 18,48'e kadar yükseldi.

Gram altın ise 1032 liraya kadar yükseldi.

Sürpriz faiz kararına ilk tepki olarak gerileyen BIST 100 endeksi, daha sonra yönünü yukarı çevirdi ve yüzde 1'e yakın yükselişle 3 bin puanı aştı.

Türkiye'nin risk primi de kararın ardından hızlı yükseldi. 5 yıllık kredi temerrüt takası kararın etkisiyle 777 baz puan seviyesini gördü.

Peki, faiz şokuna iş dünyası ve ekonomistlerin tepkisi ne oldu?

Tüm bu gelişmelerin ardından iş dünyasının temsilcilerini aradım.

Bursa iş dünyasında faiz şoku, BIST 100 endeksi gibi kısa sürdü.

İlk tepki ise, "Şaka mıydı?" oldu!

İkinci tepki ise, "Beklemiyorduk" oldu!

GESİAD Başkanı Murat Kaya, faiz indirimi ile birlikte döviz kurlarında yukarı yönlü bir hareketlenme olduğuna ve bu durumun enflasyonu olduğundan daha da farklı bir yere getireceğini ve daha fazla tetikleyeceğini öngörüyor.

"Karar sonrası Türkiye'nin risk primi en yüksek seviyesine gelmeye başladı. Döviz kurundaki hareketlenme ile dolayısıyla kur korumalı faizler için ayrılan kaynak daha da artacak,  çünkü o da yetmeyecek ve kaynak aktarmak gerekecektir. Dünya genelinde faiz oranlarının yükseltilmesine rağmen, Türkiye farklı bir yol tercih etti. Kararın piyasadaki yansımasını takip edeceğiz."

ARC Lojistik Taşımacılık Genel Müdürü Fahrettin Arabacı ise, iş dünyasına artısı olmadığına dikkat çekti.

"İnşallah döviz kurunun daha yükselmesine sebebiyet vermez. Merkez Bankası'nın almış olduğu karar hiçbir şekilde reel sektöre pozitif olarak yansımayacaktır."

İMSİAD Başkanı Mustafa Andıç ise, şu yanıtı verdi:

"Döviz kurunun yükselmesi inşaat malzeme fiyatlarımızı olumsuz etkiliyor. Bu durum malzeme fiyatlarındaki artış eğilimini devam ettirebilir ve gayrimenkul fiyatlarının yükselmesine sebep olacaktır. Bizlerde sürpriz kararı anlamaya çalışıyoruz."

Diğer bir yanıt da ARSİYAD Başkanı ve Ekonomik Döviz YKB Gürsel Durmuş'dan...

"Piyasalarda dolar kurunun 18, 50 TL'lere çıkmaması için büyük bir çaba vardı. Faizin bir puan düşürülmesi sürpriz oldu. Bununla birlikte döviz piyasasında alım yönünde hareketlenme başladı. Dolar/ TL 18'lerin üzerinde işlem gördükçe yeni zirvelere doğru hareketlenmeler mümkün olacaktır."

BALKANTÜRKSİAD Başkanı Fatih Şakir ise, TL'nin değer kaybettiğine, alım gücünün zayıfladığını ve TL mevduat faizlerinin yükselmesi gerektiğini söyledi.

Peki, bu ne anlama geliyor?

Prof. Dr. Emre Alkin'in değerlendirmesiyle yazımı noktalıyorum.

Prof. Dr. Emre Alkin, şöyle cevapladı:

"Sanırım Merkez Bankası, 'Diğer Merkez Bankaları faizleri yükseltirken biz de mecburen sonunda dayanamayıp yükselteceğiz, dolayısıyla şimdiden elimizde fırsat varken düşürebileceğimiz kadar düşürelim' diyor.. Maalesef başka izah bulamıyorum."

Öte yandan, TCMB'nin bir sonraki toplantısı 22 Eylül'de gerçekleştirilecek.