Kadın çiftçilerimizin günü kutlu olsun!

Bugün 15 Ekim Dünya Kadın Çiftçiler Günü...

Öncelikle toprağa can veren tüm kadın çiftçilerimizin gününü kutluyorum.

Ve emeğiyle toprağa bereket katan kadınlara selam olsun...

Bugünkü yazımda da toprağa hayat veren kadın çiftçilerden bahsedelim istiyorum.

Kadın çiftçiler üretimin görülmeyen en güçlü elleri...

Ekonomiye kazandırdıkları ise, üretim halkasının her aşamasında olan kadınlar tohumdan ürün toplamaya, hayvancılıktan kooperatiflere yani bölgesel üretime ve kalkınmada önemli rol üstleniyor.

Sadece kadın çiftçi üretmekle kalmıyor, toprağını da koruyor.

Ahırda, tarlada, park - bahçelerde, çiftliklerde dolayısıyla tarımda kadının emeği çok, maalesef söz hakkı ve sosyal güvenceleri az!

Gündemde Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar'ın 15 Ekim Dünya Kadın Çiftçiler Günü nedeniyleaçıklaması vardı.

Kadın çiftçilerin tarımdaki yeri,sosyal güvence sorunu ve açıklama özetle şöyle;

-Kırsaldaki kadınların güçlendirilmesi, tarımsal kalkınma ve toplumsal refahın sürdürülebilirliği açısından büyük önem taşıyor. Ancak kadın çiftçilerimiz, üretimin merkezinde olmalarına rağmen sosyal güvenlikten yeterince yararlanamıyor; ekonomik ve toplumsal olarak ikinci planda kalıyor.

-Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Ziraat Odaları Bilgi Sistemi (ZOBİS) verilerine göre, 2024 yılı itibarıyla Türkiye genelinde 754 Ziraat Odamıza kayıtlı 956 bin 643 kadın çiftçi bulunuyor. Bu rakam, tüm üyelerin yüzde 18,14'ünü oluşturuyor.

-Çiftçilerin yaş ortalaması 59'a yükseldi. Erkek çiftçilerin yaş ortalaması 58, kadın çiftçilerimizin yaş ortalaması 61'dir. Yaş dağılımı tarımsal nüfusun hızla yaşlandığını gösteriyor.

-Çiftçilerimizin yüzde 35'i 65 yaş ve üzerinde, yüzde 35'i 50-64 yaş aralığındadır. Yalnızca yüzde 5'lik bir oran 18-32 yaş grubundadır. Bu tablo, tarım sektöründe genç nüfusun hızla azaldığını ve üretimin geleceği açısından ciddi bir sorun oluştuğunu gözler önüne seriyor.

-Son 30 yıldır hiç doğum gerçekleşmeyen köylerimiz bulunuyor; kış aylarında tamamen boşalan köylerin sayısı artıyor. Bu durum yalnızca üretimi değil, kırsal yaşamın sosyal dokusunu da tehdit ediyor.

-Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) 2024 yılı verilerine göre; Türkiye'de 4/B kapsamındaki 427 bin 298 zorunlu tarım BAĞ-KUR'lu çiftçinin yüzde 24,69'unu yani 105 bin 478'ini kadın çiftçilerimiz oluşturuyor. Veriler karşılaştırıldığında kadın çiftçilerin yalnızca yüzde 11'i Tarım BAĞ-KUR primini ödeyebiliyor, geri kalan büyük çoğunluğu gelir yetersizliği nedeniyle sistem dışında kalıyor.

-2024 yılı itibarıyla Tarım BAĞ-KUR prim tutarı aylık 8 bin 971,90 lira, indirimli olarak 7 bin 671,60 liradır. Bu prim tutarları, düşük gelirli çiftçilerimiz için büyük bir mali yük oluşturuyor. Özellikle de kadın çiftçilerin sosyal güvenlik sistemine dâhil olmasını zorlaştırıyor.

-Kadın çiftçilerin büyük bölümü aile işletmelerinde ücretsiz aile işçisi statüsünde çalışıyor. Emekleri çoğu zaman 'aile içi katkı' olarak görülüyor, bu da onların üretici kimliğini gölgeliyor.

-Anayasa'nın 10. maddesi kadın-erkek eşitliğini, 60. maddesi ise sosyal güvenlik hakkını güvence altına alıyor. Buna rağmen, kırsaldaki kadınlarımızın büyük çoğunluğu hâlâ sosyal güvenceye sahip değil.

-Kadın çiftçilerin güçlendirilmesi için kadın çiftçilere özel prim desteği ve pozitif ayrımcılık uygulanmalı ve kadın girişimcilere yönelik destek programları yaygınlaştırılmalıdır.

Velhasıl...

Ekonominin sessiz kahramanlarını artık sadece günü geldiğinde bir takvim hatırlatmasın...

Emeğin hakkını teslim edildiği günler olsun...

Bugün tarım sektöründe çalışan kadınların büyük bölümü kayıt dışı çalışıyor, sosyal güvence sorunu devam ediyor.

Oysaki köydeki kadın sadece toprağı ekip biçmekle kalmıyor.

Satış pazarlamada da aktif olmasıyla aile bütçesini yönetiyor.

Elbette kadın çiftçilere yönelik destek programları var.

Ancak desteklerin erişilebilir olması da önemli.

Hala çoğu çiftçi kadın desteklerden ya haberdar değil ya da erişim sorunu yaşıyor.

Ve kadın üretici kooperatiflerine teşvik konusunda desteklerin artması da kadın çiftçiler için önemli.