İthalatı kim yaptı?

2022 yılı ihracat rakamları açıklandı.

Hedeflenen 250 milyar dolardı.

Yıllık ihracat yüzde 12,9 artışla 254,2 milyar dolara ulaştı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, parite etkisine rağmen büyük bir ihracat başarısı yakalandığını söyledi.

İhracat rekoru kırdık ve sonrasında alkışladık!

Ya ithalatı kim yaptı?

Oysaki Türkiye'nin ihracatının artmasına rağmen dış ticaret açığı rekora koşuyor.

Çünkü Türkiye'nin ithalatı rekor seviyede artış gösteriyor.

Ben neyi alkışladığımızı anlayamadım.

Evet, ihracat rekoru güzel fakat ithalat ve dış ticaret açığında rekor kırılmadıysa eğer...

İhracatın artması, ithalatın azalmasıyla güzeldir.

Bakalım ithalat rakamları ne durum?

Türkiye'nin dış ticaret açığı enerji fiyatlarının tüm dünyayı etkisi altına aldığı 2022 yılında bir önceki yıla göre yüzde 138 artışla 110,2 milyar doları buldu.

Ticaret Bakanlığı'nın açıkladığı verilere göre, Türkiye'nin ithalatı yüzde 34 artışla 364,4 milyar dolar oldu.

Dip not olarak, Türkiye ekonomisi 2011 yılında 106 milyar dolarlık açık vermişti.

2021 yılında ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 83, 2022 yılında ise bu oran yüzde 70 seviyesine geldi.

Rekor ihracat sonrası rekor ithalattan bahsetmemek olmazdı!

Hatırlarsak...

2022 yılında küresel krizle birlikte doların yatırımcılar tarafından güvenli liman olarak görülmesiyle önemli para birimleri karşısında güçlenmesi sürmüştü.

Euro ve Dolar paritesi 1 seviyesine kadar gerileyerek 1 Euro 1 dolar eşitlenmişti.

Bu durum daha önce Aralık 2002 tarihinde yaşanmıştı.

Niye Dolar ve Euro eşitlenmesini hatırlattım?

Çünkü pariteye rağmen rekor olarak açıklanan ihracat rakamları sonrası ihracatçıların ekonomi yönetiminden talepleri de vardı.

"İhracatta rekor kırdık" diyen Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a seslendi.

Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) ve Eximbank'ın bu süreçte uzun vadeli finansman kredileriyle ihracatçılara daha çok katkı vermesi gerektiğine ve şirketlerin sermaye yapılarının korunabilmesi için enflasyon muhasebesi uygulamasının 2022'yi kapsayacak şekilde öne çekilmesine vurgu yaptı.

Öte taraftan Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva, Rusya ve Ukrayna savaşından AB'nin çok ciddi şekilde etkilendiğine ve AB'nin yarısının resesyona gireceği uyarısı yaptı.

Öngörüler sonrasında yüksek faiz oranları ve doların değer kazanması nedeniyle 2023 ekonomi senaryoları çok iç açıcı görünmüyor.

Buna neden olarak ABD, Avrupa Birliği (AB) ve Çin gibi 3 büyük ekonomideki yavaşlamaya işaret etti.

ABD Merkez Bankası'nın (Fed) enflasyonu düşürmek için faiz oranlarını daha uzun süre yüksek tutmak zorunda bırakabileceğini hatırlattı.

Yavaşlama gösteren Çin ekonomisi ve artan Kovid-19 vakaları da eklenince dünya ekonomisi için kötü bir senaryo...

Son olarak yatırım araçlarına da değinmek istiyorum.

2022'de en fazla kazandıran borsa oldu.

2022 yılında BIST 100 endeksi yüzde 196,57, altının gram fiyatı yüzde 40,22, dolar/TL yüzde 41,77, avro/TL de yüzde 32,92 artış gösterdi.

2021 yılını 1.857,65 puandan tamamlayan BIST 100 endeksi 2022 sonunda 5.509,16 puana yükseldi. Endeksteki yıllık artış 3.651,51 puan ve yüzde 196,57 olarak gerçekleşti.

Kapalıçarşı'da 24 ayar külçe altının gram satış fiyatı 2022'de yüzde 40,22 değer kazandı. 2021 yılının sonunda 780,20 liradan satılan 24 ayar külçe altının gram satış fiyatı 2022 yılının son işlem gününde 1.094 liraya çıktı.

2021 yılını 5.161 liradan tamamlayan Cumhuriyet altınının satış fiyatı da bu senenin sonunda 7.330 lira oldu. Cumhuriyet altınının satış fiyatında bu yıl yüzde 40,22 artış kaydedildi.

ABD doları da 2022 yılını bir önceki yıla göre kazançla kapattı. TL karşısında ABD dolarının yıllık artışı yüzde 41,77 olurken, avronun satış fiyatında da yıllık bazda yüzde 32,92 yükseliş görüldü.

2022 yılında yatırım fonları ortalama yüzde 46,18 kazandırırken, emeklilik fonlarının getirisi yüzde 65,81 oldu.

'Piyasalar 2023'te nasıl olacak?'

Sorusuna riskler arasında maalesef resesyon diyebiliriz.

Resesyon, dünya geneli için canlılığını koruyor.

Enflasyon cephesinde düşüş beklentisi var.

Piyasada belirsizlikler var.

2023 kolay bir yıl olmayacak. 

Önümüzde seçim var, öngörüler seçim öncesi dönem ile seçim sonrası ekonomi döneminin farklı olacağı yönünde...