İşletme kredilerinde musluklar daha da kapanacak!

Yılın ikinci çeyreğinde de bankaların işletmelere kullandırdıkları kredilere uyguladıkları standartları sıkılaştırmaya devam ettiği görüldü.

Üçüncü çeyreği için ise bankaların beklentisi, işletmelere verilen kredilere uygulanan standartlardaki sıkılaşmanın devam edeceği yönünde.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 'Banka Kredileri Eğilim Anketi' sonuçlarını yayımladı.

Ankette oldukça dikkat çekici yanıtlar var.

Bankaların 2024 yılının ikinci çeyreğine ilişkin değerlendirmeleri ile 2024 yılının üçüncü çeyreğine ilişkin beklentilerini içeren ankete verilen yanıtlar incelenmiş.

Aktif büyüklükleri dikkate alınarak belirlenen 16 banka ile anket yoluyla gerçekleştirilen araştırmada ilginç bulgular yer alıyor.

Gelin TCMB tarafından yayınlanan araştırmadan öne çıkan bilgilere birlikte göz atalım.

BİREYSEL KREDİLER...

2024 yılının ikinci çeyreğinde bankaların net yüzde oranları;

Tüm bireysel kredi türlerine (konut kredilerinde yüzde 3, taşıt kredilerinde yüzde 1ve diğer bireysel kredilerde yüzde 11) uygulanan standartlarda sıkılaşmanın zayıflayarak devam ettiği görülmüş.

Üçüncü çeyrek için bankaların beklentisi, tüm bireysel kredi türlerine uygulanan standartlardaki sıkılaşma seyrinin sona ereceği yönünde.

Kredi talepleri...

Yılın ikinci çeyreğinde konut (yüzde 13) ve diğer bireysel kredi (yüzde 1) talebindeki azalış zayıflayarak devam etmiş ve taşıt kredi talebindeki azalış yerini güçlü bir artışa (yüzde 32) bırakmış.

Üçüncü çeyrek için ise bankaların beklentisi, konut (yüzde 11) ve diğer bireysel kredi (yüzde 25) talebindeki azalışın yerini artışa bırakacağı, taşıt kredi talebindeki artışın ise tekrar azalışa (yüzde 12) döneceği yönünde.

İŞLETME KREDİLERİ...

Kredi talebi açısından işletmelere verilen kredilere olan talepteki artış yönlü seyir, 2024 yılının ikinci çeyreğinde yerini azalışa bırakmış. Fakat yabancı para cinsinden açılan kredilere olan talep artmış.

İşletme kredi taleplerini incelediğimizde; genel olarak işletmelere verilen kredi taleplerinde yüzde 27, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelere (KOBİ) verilen kredilerde talep yüzde 24, büyük işletmelere verilen kredilerde yüzde 31, kısa vadeli kredilerde yüzde 24, uzun vadeli kredilerde yüzde 28, Türk Lirası cinsinden açılan kredilerde yüzde 21 azalış görülürken, yabancı para cinsinden açılan kredilerde de yüzde 49 artış görülmüş.

2024 yılının üçüncü çeyreğinde, genel olarak işletmelere verilen kredilere olan talepteki azalışın yerini yüzde 1 oranında tekrar zayıf bir artışa bırakması bekleniyor.

Ama yine de kısa vadeli kredilere olan talepteki azalışın yüzde 10 oranında devam edeceği tahmin ediliyor.

2024 yılının ikinci çeyreğinde tüm işletme kredilerine uygulanan standartlarda sıkılaşma gözlenmiş.

Şöyle ki;

Genel olarak işletmelere verilen kredilerde (yüzde 13), KOBİ'lere verilen kredilerde yüzde 1, büyük işletmelere verilen kredilerde yüzde 12, kısa vadeli kredilerde yüzde 12, uzun vadeli kredilerde yüzde 15, Türk Lirası cinsinden açılan kredilerde yüzde 12 ve yabancı para cinsinden açılan kredilerde de yüzde 22.

2024 yılının üçüncü çeyreği için bankaların beklentisi, genel olarak işletmelere verilen kredilere uygulanan standartlardaki sıkılaşmanın (yüzde 14 oranında) devam edeceği yönünde.

Sonuç olarak...

İşletmelere kullandırılan kredilere uygulanan koşul ve kurallara bakıldığında, ortalama krediler ve daha riskli krediler üzerindeki kâr marjlarındaki artış seyrinin güçlenerek devam ettiği gözlenmiş.

Faiz dışında alınan ücret ve komisyonlar ile kredi ya da kredi limitinin büyüklüğüne ilişkin koşul ve kuralların sıkılaştığı, teminat ihtiyacı ve vadeye ilişkin koşul ve kuralların ise gevşediği görülmüş.

Bireysel kredilere uygulanan koşul ve kurallarda da, ortalama krediler üzerindeki kâr marjındaki artışın tüm bireysel kredi türlerinde önemli ölçüde zayıfladığı, daha riskli krediler üzerindeki kâr marjındaki artışın ise konut ve diğer bireysel kredi türlerinde zayıflarken taşıt kredilerinde yerini azalışa bıraktığına dikkat çekilmiş.

Konut kredilerinde diğer durum ve şartlara ilişkin koşul ve kurallardaki sıkılaşmanın sona erdiği, taşıt kredilerinde vadeye ilişkin, diğer bireysel kredi türlerinde ise teminat ihtiyacı ve vadeye ilişkin koşul ve kurallardaki sıkılaşmanın devam ettiği tespit edilmiş.

Özetle;

İşletmeler açısından kredilerde sıkılaşmanın sürmesinin beklendiği, bireyseller açısından da kredilerde sıkılaşma seyrinin sona ereceği söylenebilir.