İş insanları panikledi!

Her afet sonrası bir farkındalık oluşuyor.

Yaşadığımız acılar tazeyken oluşan sorgulayıcı yaklaşım ilerleyen dönemde maalesef yavaş yavaş unutulup gidiyor.

Öyle olmasa Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından konuşulan Marmara depremi ile ilgili aynı tedirginlikle yeniden yüzleşiyor olur muyduk?

O yüzden önemli olan sadece geçici çözümler üretmek değil, yeni acılar ya da yeni tedirginlikler yaşanmadan kalıcı çözümler üretmek...

Depremlerin ardından ekonomik etkilerini konuştuğumuz bir ortamda, konuşulan olası depremlerle ilgili risk senaryolarını yok sayamayız.

Özellikle son yıllarda ekonomik olarak zor süreçlerden geçiyoruz.

Yüksek enflasyon, düşen alım gücü, artan cari açık, Rusya - Ukrayna savaşı, dalgalanan döviz kuru derken, bir de deprem beklentileri eklenince iş dünyasını isyan ettirmeye başladı.

Uzun zamandır gündemde olan Marmara depremi için çok fazla sayıda senaryo peş peşe yeniden gündeme gelmeye başladı.

Deprem uzmanları arasında İstanbul, Bursa ve daha birçok ilin tartışması devam ediyor.

 "Her an olabilir ..."

Özetle afet felaketlerinin ardından Marmara depremi gerçeği de yeniden tartışılmaya başlandı.

Velhasıl tüm bu manzara yabancı yatırımcıda da korku yaratmaya başladı.

İşin diğer tarafında ise, iş dünyası üzerinde de ticari tedirginliği artıyor.

Laleli Sanayici ve İşinsanları Derneği (LASİAD) Başkanı Gıyasettin Eyyüpkoca'yı dinledim.

Söylediklerinde haklıydı!

Anlatayım...

Başkan Gıyasettin Eyyüpkoca, deprem bilincinin oluşması gerektiğini fakat deprem beklentilerinin sürekli söylem halinde olmasıyla korku yaratmaya dönüştüğünü, iş hayatını ve ekonomik şartları etkilediğine değiniyor.

Sezon açılışında olmalarına karşın, Laleli esnafının deprem etkisiyle zorlandırdığını, siparişlerin gerilemeye ve iptallerin ( turizm ve müşteri açısından ) oluşmaya başladığını söylüyor.

Özellikle İstanbul'a yönelik deprem beklentilerinin sürekli söylem halinde olmasıyla yurt dışından gelen rezervasyonların hem oteller bazında hem de üretim bazında düştüğünden bahsediyor.

Deprem söylemlerinin İstanbul'da otellere karşı bir önyargı oluşturduğunu belirtirken,  "Elbette İstanbul depremiyle ilgili bilinç oluşturulması önemli ama bunun ekonomiyi öldürmeden yapılması lazım. Müşteride 'ben sana sipariş veremem, sizde deprem bekleniyor verdiğimiz siparişleri alamayabilirim' tedirginliği var. Siparişlerini alternatif ülkelere Çin'e kaydırma gibi bir eğilim içindeler. Bu çok sağlıklı ve iç açıcı bir durum değil. Sezon başında yüzde 30 düşüşle başladık. Bu çok kabul edilebilir bir durum değil. Evet, iklim şartları, Rusya - Ukrayna savaşı çok büyük bir etken ama en büyük etken özellikle İstanbul depremini konuşabiliyor olmamız. Böyle giderse ticari kayıplar artacaktır. Kimse yıkılacak yere sipariş vermek istemez veya gelmez. Ekonomiyi çalıştırmamız lazım" diyor.

Ve BUTTİM'i merak ettim.

Bursa'nın kalbi Bursa Uluslararası Tekstil ve Ticaret Merkezi (BUTTİM)

BUTTİM Yönetim Kurulu Başkanı Sadık Şengül'e sordum:

Kahramanmaraş merkezli depremlerin etkilediğinden bahsetti.  Depremden etkilenen bölgelerdeki firmalarla mobilya, koltuk ve döşemelik kumaş noktasında ticaret yaptıklarından bahsetti.

Bursa'ya yönelik deprem beklentilerinin sürekli söylem halinde olmasının BUTTİM'e olumsuz yönde etkisi olmadığını vurguladı.

"BUTTİM, sağlam zemin üzerine fore kazık sistemle yapılmış depreme dayanıklı bir bina olduğu için gelen müşterilerin ve mülk sahiplerinin endişesi yok. Ticari açıdan doğu depremi müşteri portföyü ve ihracatta müşteri kaybı yönünden etkiledi."

Ardından...

TÜRSAB Genel Merkez Yönetim Kurulu Üyesi ve Burkon Turizm Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Eker'e turizme etkisini sordum: 

"İstanbul ve Bursa'ya yönelik deprem beklentilerinin sürekli söylem halinde olması turistlerde bir endişe yaratıyor. Deprem bilincinin oluşması gerekiyor fakat bu endişe yaratılarak yapılmamalı. Önümüzdeki 1- 2 ay turizm açısından gerilemeye neden olabilir, fakat ilerleyen aylarda önemli bir düşüş olacağını zannetmiyorum. Mart ayında Uludağ kongre turizmiyle biraz daha hareketlendi. Yaklaşık 2 bin kişi kongre dolayısıyla Uludağ'a geldi. Ocak - Şubat ayları kayakçılar için daha hareketli geçiyor. Deprem, sadece doğu illerini değil, batı illerini de etkiledi."

Sonuç olarak...

"Deprem sonrası işler nasıl etkilendi?"

"Pazar kaybınız var mı?"

Ve birçok sorunun cevabı için...

İş insanları tedirgin!

İş insanları panikledi!

Ve...

Ticari kayıplar artıyor!