İkinci sırada Bursa var!

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Sanayi Kapasite Raporu'nun Mayıs 2024 verilerini açıkladı.

Sonuçlara göre;

Mayıs 2024'te onaylanan kapasite raporu sayısı Mayıs 2023'e göre yüzde 10 (414 adet) artarak 4 bin 551 adet oldu.​

Mayıs 2024'de onaylanan sanayi kapasite raporu sayısı bir önceki aya göre ise yüzde 25,4 arttı.

TOBB sanayi veri tabanındaki aktif kapasite raporlarının toplam sayısı Mayıs 2023'te 97 bin 064 iken, Mayıs 2024'te yüzde 1,1 (1.072 adet) azalarak 95 bin 992 adet oldu.

Mayıs ayında en çok kapasite raporu düzenlenen ilk 10 il içerisinde Bursa ikinci sırada.

Mayıs ayında onaylanan 4 bin 551 kapasite raporunun; 1.180'i İstanbul'da, 328'i Bursa'da, 324'ü Ankara'da, 272'si İzmir'de, 221'i Konya'da, 152'si Gaziantep'te, 135'i Kocaeli'nde, 113'ü Adana'da, 111'i Tekirdağ'da ve 98'i Kayseri'de düzenlendi.

Aktif kapasite raporlarına göre toplam çalışan sayısı ise Mayıs 2023'te 3 milyon 943 bin 161 iken, Mayıs 2024'te yüzde 1,5 (61 bin 013 adet) artarak 4 milyon seviyesini aştı.

Peki, Mayıs ayı İmalat Sanayi Raporu ise hangi mesajı veriyor?

İmalat sanayindeki gelişmelere de göz atalım.

Mayıs ayında da imalatçılar üretimi azaltmaya devam etmiş, enflasyonist baskılar belirgin şekilde azalmış ve satın alma faaliyetleri yeniden düşüşe geçmiş.

Bunu ben değil, ekonomik büyümenin öncü göstergesi olarak görülen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI Endeksi söylüyor.

Ayrıntılara baktığımızda...

Mayıs ayında Türk imalat sektörünün karşılaştığı zorlu talep ortamı, toplam yeni siparişlerde ve ihracatta yavaşlamanın sürmesine yol açtığına dikkat çekilen endeks notuna göre, buna bağlı olarak firmalar üretim ve istihdam düzeylerini azaltmış.

Öte taraftan hem girdi maliyetlerinin hem de nihai ürün fiyatlarının çok daha düşük oranlarda artması, enflasyonist baskıların Mayıs ayında da hafiflemeye devam ettiğini gösterdiğine işaret edilmiş.

Nisan ayında 49,3 seviyesinde kaydedilen manşet PMI, Mayıs'ta 48,4'e gerileyerek üst üste ikinci ay 50,0 eşik değerinin altında gerçekleştiğini görüyoruz.

Son veriler imalat sektörünün faaliyet koşullarındaki yavaşlamanın ılımlı olmakla birlikte 2024 başından bu yana en belirgin düzeyde gerçekleştiğine işaret ediyor.

Firmalar özellikle yeni siparişlerde keskin bir azalma yaşandığını ve düşüşün Ocak ayından bu yana en yüksek oranda olduğunu söylemiş.

Anket katılımcıları, siparişlerdeki yavaşlamanın büyük oranda zorlu talep koşullarından kaynaklandığını ve bazı müşterilerin yüksek fiyatlardan olumsuz etkilendiğini belirtmiş.

Bazı anket katılımcıları da kapasite kısıtlarının üretimi artırma imkânlarını sınırladığına dikkat çekmiş.

Dikkatimi çeken bir başka ayrıntı da, bazı firmalar iş yüklerindeki azalma nedeniyle işten ayrılan personelin yerine yenilerini istihdam etmeme eğiliminde olduklarını belirtmiş.

Nihai ürün fiyatları ise bir yıllık dönemin en sınırlı artışını kaydetmiş. Fiyatlarında artış bildiren firmalar ise, bu durumu genellikle döviz kuru gelişmeleri ile hammadde maliyetlerindeki yükselişe bağlamış.

Özetle...

Türk imalatçılarının giderek daha zorlu bir faaliyet ortamıyla karşı karşıya kaldığını ve yeni sipariş almalarının güçleştiğini görüyoruz.

Ayrıca...

Mayıs ayında maliyet artışının ivme kazandığı sektör giyim ve deri ürünleri.

Genel olarak girdi maliyetlerinde en yavaş artış makine ve metal ürünlerinde, en yüksek oranlı artış ise metalik olmayan mineral ürünlerde.

Nihai ürün fiyatlarında ise bir önceki aya göre artışın hızlandığı sektör makine ve metal ürünler.

Bu durum, sektörde yeni siparişlerin yeniden büyümeye geçmesine bağlı olarak firmaların fiyatlama gücünün artmasından kaynaklanmış.

Anket kapsamındaki en düşük oranlı artış ise satış fiyatlarının hafif şekilde yükseldiği tekstil ürünlerinde görülmüş.

Yeni siparişlerinde toparlanma yaşanan makine ve metal ürünleri, mayısta bu göstergenin iyileşme kaydettiği üç sektörden biri olarak gösterilmiş.

Ağaç ve kağıt ürünlerinde de yeni siparişler büyüme bölgesine dönerken, giyim ve deri ürünlerinde ise üst üste ikinci ay iyileşme kaydedilmiş.

Buna karşılık, oldukça zorlu koşullarla karşılaşan ana metal sektöründe yeni siparişler geçen yılın ekim ayından bu yana en yüksek hızda azalmış.

Üretimde en hızlı artış makine ve metal ürünlerinde, en belirgin yavaşlama ise kara ve deniz taşıtlarında.

Son olarak küçük bir hatırlatma...

Kapasite raporu, üretim yapan tüm kamu ve özel sektör kuruluşlarının üretim gücünü gösteren bir belgedir.

Aynı zamanda firmaların iletişim bilgilerinin yanı sıra, yıllık üretim kapasitelerini, makine parkını, kullandıkları hammaddeleri, kapasite hesaplamaları ile sermaye ve istihdam bilgilerini de içerir. Kapasite raporları, Oda'lar tarafından düzenleniyor ve TOBB tarafından onaylanıyor.

Öte taraftan da kapasite raporları ülkenin sınaî üretim gücünü tespit etmek, ekonomik ve stratejik plan ve programlara ışık tutmak amacıyla düzenlenirler.

İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) ise, imalat sanayinin kaydettiği performansı sergilemek amacıyla tasarlanmış tek rakamlı, bileşik performans göstergesidir.

Manşet gösterge; yeni siparişler, fabrika çıkışları, istihdam, tedarikçilerin teslim süresi ve satın alma stokları gibi göstergelerden elde edilmektedir. 50,0 değerinin üzerinde ölçülen tüm rakamlar sektörde genel anlamda iyileşmeye işaret etmektedir.