Bursa'ya denetim!

Birkaç gün önce kentsel dönüşüm projelerinde görev almış bir mimar tanıdığımı aradım.

Mimarlar Odası Bursa Şubesi Yönetim Kurulu Sekreter Üyesi H. Aşkın Şencan'a birçok sosyal medya platformu üzerinden depremden sonra hala imar barışı ile ilgili söylentilerin konuşulduğuna rastladığımdan bahsettim.

Duyumlarına göre, imar barışının çıkmayacağı yönünde söylemlerin olduğunu ve konuşulanların sadece beklentide kaldığından bahsetti.

Ardından H. Aşkın Şencan'a Kahramanmaraş merkezli 10 ili etkileyen iki büyük depremi nasıl değerlendirdiğini sordum.

"Yıkılan konutların çoğu imar barışından faydalananlardan olduğunu düşünüyorum. Çünkü kaçak yapılaşma çok fazla ."

Kentsel dönüşümlerin gerektiği gibi olmadığını söyledi:

"Parsel ya da bina bazında kentsel dönüşümler sadece yenilemedir. Gerçek bir kentsel dönüşüm değildir. Mahalle bazlı ele alınarak, üst ölçekli planlara uygun sosyal donatı alanlarıyla yeniden tasarlanması lazım. Gerekirse parseller küçülecek, ama küçülecek olan parseller de sosyal donatı alanlarına ayrılmalıdır ve bütüncül bir planlama yapılması şart!"

BURSA'YA UYARI...

Akıllı kent planlanmasının altını çizdi: 

"Kent planlama ilkelerine uygun olarak artık akıllı ve güvenli şehirlere geçmemiz lazım. Beklenen olası bir depreme karşı Bursa'da deprem koordinasyonu ve mahallelerde de deprem konseylerinin kurulması, deprem tatbikatlarının yapılması ve hatta site yöneticilerinin de bu konuda eğitilmesi gerekiyor."

DEPREM BAKANLIĞI KURULMALI!

Çok acil deprem bakanlığının kurulması gerektiğini söyledi:

Yıllardır deprem bakanlığı kurulması gerektiği gündeme gelir, son deprem ile bu durumun aciliyet kazandığı tekrar gündeme geldi.

Son büyük deprem ve Bursa'da da beklenen deprem uyarılarının ardından artık Bursa'nın birinci gündem maddesinin deprem ve kentsel dönüşüm olması gerektiği daha da vurgulanmaya başlandı.

Kısaca, "Artık gündem deprem ve kentsel dönüşüm olmalı" diyor kiminle konuşsam...

"Yıllardır bir deprem bakanlığının kurulması gerektiğini söylüyoruz, bence geç kalındı! Deprem öldürmez, bina öldürür diyoruz. Akademik odalarının uyarılarına kulak verilmesi gerektiğini düşünüyorum. Gündeme gelen kentsel dönüşüm, rantsal dönüşüm oldu!" diyor H. Aşkın Şencan...

Bilimin önemini bir kez daha vurgulayalım!

"Bina yapmak ne zaman çok para kazanma amacı ve hırsı olmaktan çıkıp insanların güvenle oturacağı, işini yapacağı yapıları bilime ve tekniğe uygun olarak inşa etme eylemi haline gelirse, işte o zaman bu acıları bir daha hiç yaşamayız!"

Denetimin altını çizdi:

"Üniversiteden mezun olduktan sonra ister mimar ya da ister mühendis olsun, en az 5 sene tecrübe sahibi olmadan proje çizmemesi ve imza atmaması, inşaat sektöründe her iş kolunda çalışan usta ve kalfaların mesleki yeterlilik belgelerinin belli periyotlarla tekrarlanacak sınavlarla verilmesi, inşaatlarda bu belgeye sahip olmayan hiçbir kimsenin çalıştırılmaması, parası olup da önüne gelenin müteahhitlik belgesi almaması, her şantiyeye gerçek zamanlı çalışan bir şantiye şefi atanması, şantiye şeflerinin sadece mimar ve inşaat mühendisi olması ve yapı denetim firmalarının da sık sık denetlenmesi lazım."

Son olarak, Mimarlar Odası Bursa Şubesi Yönetim Kurulu Sekreter Üyesi H. Aşkın Şencan...

Eskiden Bursa'da müteahhit firma sahiplerinin mimar ve mühendis olduklarına değindi. 

Yaptıkları binaların hazır beton kullanılmamasına rağmen, zaman zaman bu binalarda tadilat yapma ihtiyacı duyulduğunda nasıl sağlam taşıyıcı sistemlere sahip olduklarının görüldüğünün altını çizdi.

Gerçek anlamda bundan sonra kurulacak müteahhit firma kurucu ortaklarının mimar ve yapı ile ilgili mühendislik disiplinlerine sahip kişilerden olması gerektiğini ve yapı denetim firmaları için de aynı şartların geçerli olması gerektiğini söyledi.

Özetle...

İçerisinde bulunduğumuz durum, depreme bakış açısının değişmesinin gerekliliğini göstermiş ve yalnızca depremden sonra yapılacak müdahalelerin değil, deprem öncesi alınması gereken tedbirlerin önemini ortaya koymuştur.

Plansız-çarpık kentleşmenin, mimarlık ve mühendislik hizmeti almayan, üretimleri denetlenmeyen kaçak yapıların ne kadar büyük tehdit oluşturduğu bir kez daha gündeme gelmiş oldu.

Türk Mühendis ve Mimar Odalar Birliği (TMMOB) Bursa İl Koordinasyon Kurulu (İKK) değerlendirmelerine göre...

"Ülkemizde çıkarılan tüm imar afları; seçim dönemlerinin ekonomik gelir ve oy elde etmek amacı ile gündeme getirilmiştir. 2018' de uygulamaya girmiş 'İmar Barışı' adı altındaki son yasasıyla bugüne kadar afete maruz kalabilecek bölgelerde veya dere yataklarında olup olmadıklarına; kıyı alanları, tarım arazileri, orman alanları, içme suyu havzaları ve tarihi, doğal, arkeolojik sit alanları üzerine inşa edilip edilmediklerine bakılmaksızın; 3 milyon 119 bin 947 kaçak ve imara aykırı yapı için 26 milyar 151 milyon 389 bin 263 TL yapı kayıt belge bedeli alınarak yurttaşlara riskli yapıları kullanma izni verilmiştir. Yapı güvenliği olmayan, planlama, mimarlık ve mühendislik süreçlerinden geçmemiş̧, teknik olarak sağlık ve güvenlik koşulları belirsiz toplam 7 milyon 393 bin 413 bağımsız bölüme bu yasaya bağlı olarak belge düzenlenmiştir."