Bursa'da kazan patladı

Başlığı hemen okur okumaz paniklemeyin...

Mevzu sanayi bölgesinde geçmiyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, sosyal konut projesinin 2023-2028 arasını kapsayan süreçte 500 bin sosyal konut yapmayı hedeflediklerini, 250 bin konut amaçlı arsanın da satılacağını ve 50 bin işyerinin tamamlanacağını açıkladı.

Burada çok fazla ayrıntıya girip sizleri meselenin odak noktasından da uzaklaştırmak istemiyorum.

Başlıktaki ifade ile anlatmak istediğim, Bursa'nın sanayi yapısı ile konut ve arsa ihtiyacı açıkça bunu söylüyor.

Öncelikle yazımızın başlığındaki cümleye kısa bir cevap vereyim.

Bursa'da 4'ü ihtisas olmak üzere halen 17 Organize Sanayi Bölgesi mevcut. En fazla OSB'ye sahip il konumundayız. Bursa'daki planlı sanayi alanlarının kent yüzölçümüne oranı binde 8, il ekonomisine katkısı yüzde 45 ve yine ülkemiz ihracatının yüzde 10'una yakın kısmını karşılıyor olması sanayinin önemini bir kez daha öne çıkarıyor.

Doğal olarak sanayicilerin talepleri olduğu sürece yeni OSB'lerin kurulması mümkün...

Dolayısıyla Bursa'nın talep edilen yeni sanayi bölgeleri nedeniyle konut ihtiyacı da fazla olacaktır.

Özellikle sanayi bölgelerinin olduğu noktalar da olması daha önemli.

Peki, Bursa TOKİ konutları nereye yapılacak?

Buna göre, TOKİ sosyal konut projesi Bursa'nın Büyükorhan, Gürsu, Harmancık, İnegöl, Karacabey, Keles, Kestel, Mustafakemalpaşa, Nilüfer, Orhaneli, Orhangazi ve Yenişehir ilçelerinde yapılacak.

OSB'lerin toplam doluluk oranına baktığımızda;

Bursa OSB  % 88,56 - Demirtaş OSB % 91,23 - Hasanağa OSB % 87,90 - İnegöl OSB % 99,07 - Uludağ OSB % 80,8 - Kestel OSB % 88,17 - Mustafakemalpaşa OSB % 82,26 - Nilüfer OSB %97,20 - Yenişehir OSB % 4,55 - TEKNOSAB % 5,46 - Yenice OSB % 44,87 - Kayapa OSB % 78,51 - Barakfakih OSB % 72,13 - İhtisas ve Karma Deri % 64,54 - İnegöl Mobilya OSB % 85,04 - Mustafakemalpaşa Mermerciler OSB % 50,00 - Tekstil Boyahaneleri % 0,00 = Genel Toplam % 75,40

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bilgilerinden yaptığım derlemeye göre; bölgesel teşvik uygulamalarında Bursa, 1.bölgede yer almaktadır. Harmancık, Keles, Büyükorhan ve Orhaneli ilçeleri alt bölge desteğinden yararlanabilecek ilçeler arasında yer almaktadır. Söz konusu 4 ilçede yatırım yapılması durumunda; yatırımcılar vergi indirimi ve sigorta primi işveren hissesi desteği açısından bulundukları bölgenin bir alt bölgesinde sağlanan oran ve sürelerde bu desteklerden yararlanabiliyor.

45 bin yeni istihdam hedeflenen Karacabey TEKNOSAB'ın ardından Yenişehir'e yapılması planlanan sosyal konut projesi de sanki bölgeye yeni yatırım sinyali veriyor.

Orhaneli'ye ciddi bir konut yatırımı planlanıyor. Senelerdir hayata geçemeyen, fakat gündemde kendini hatırlatan Maden OSB projesi yine aklıma geldi.

Bursa'ya 8 bin 650 konutun yapılması planlanıyor. Sanayi ve ciddi oranda göç alan Bursa için bu tür konut projeleri önem taşıyor.

Özellikle 8 bin 650 konutun, 4 bin 700'den fazlası şehrin batısına yapılacak. Ya doğu bölgesi...

TEKNOSAB gibi doğu tarafındaki sanayi bölgelerinin de istihdam kaynaklı ciddi oranda konut ihtiyacı varken...

Aklımda ki sorular şu; 'Bursa'ya gösterilen yerler doğru yeterlilikte mi?' ve 'Konut sayısı yeterli mi yetersiz mi ?'

'Doğru mu?' sorusundan kastım analiz...

Öyle ya...

Sonuçta şehrin batısı kadar doğusundaki sanayileşme ve nüfus yoğunlaşmasını da düşündüğümüzde...

Kısacası günden güne artan sanayileşme ve istihdam ile birlikte Bursa'da konut ihtiyacı patlamasına kepçe makineleri yetişemez olacak!

Peki, beklentiler ne yönde?

İnşaat sektör temsilcilerine sordum.

Sosyal konut projesi inşaat sektör temsilcilerin de gündeminde...

"SANAYİ BÖLGELERİNİN OLDUĞU NOKTALAR DA OLMASI DAHA ÖNEMLİ"

İnşaat Müteahhitleri Sanayici ve İş Adamları Derneği (İMSİAD) Başkanı Mustafa Andıç

"Sosyal konut projesi dar gelirli vatandaşların ev sahibi olmasını kolaylaştıracaktır. Vatandaşların ev sahibi olmasına imkân sağlayacak projeye ihtiyaç vardı. 'Devlet özel sektörle asla rekabet etmemeli, sadece sosyal konut üretmeli' diyerek,  bundan önce yapmış olduğumuz açıklamalarımızda da ifade etmeye çalışmıştık. Sosyal konut projesi ve konutta arsa desteklerinin sektöre olumlu katkı yaratacağı gibi ciddi bir iş hacmi oluşacaktır. Bu durumda sektörün yoğun etkileşim içinde olduğu alt sektörlere (taşeronlar, malzemeciler vs. ) ve ekonomiye de fayda yaratacaktır. Fakat bu oluşumun sektörün ya da ülkenin problemini çözmeye yeteceğini düşünmüyorum. Asıl resmin bütününe bakmak lazım. Örneğin, sektörde ara eleman, nitelikli inşaat işçisi ve ustası bulmakta sıkıntı yaşıyoruz. Dolayısıyla bu alanlarda da ivedilikle mücadele vermesi gerektiğini düşünüyorum. Tek başına devletin konut ihtiyacını çözmesi mümkün değil, özel sektörü hareketlendirecek kararlar da alınmalıdır. Devlet vatandaşa arsa destekleri vermeyi düşünüyor, fakat açılımlar yaparak müteahhitlik sektörüne ekonomik arsa üretmeli. Çünkü özel sektör çok daha pratik bir şekilde üretecektir. Geçmişte altını çizdiğimiz gibi, kesinlikle devlet lüks konut ve yüksek segmentte üretim yapmamalı ve sadece sosyal konut projelerinde olmalı. Dolayısıyla müteahhitlik sektörünün önünü kredi, teşvik ve arsa temini ile açmak zorunda, yoksa problem çözülmez. Türkiye'nin yıllık ortalama 800 bin konuta ihtiyacı var. 250 bin konut yapsanız eğer, 3 - 5 sene içerisinde derdimize derman olmaz. Bursa'nın yeni sanayi bölgeleri nedeniyle konut ihtiyacı fazlaca var. Özellikle sanayi bölgelerinin olduğu noktalar da olması daha önemli. Burada da özel sektör ön plana çıkıyor, ihtiyaç olan noktalara odaklanmak gerektiğini düşünüyorum. Bu konu özel sektörün önünü açmadan tam çözülemez."

"İYİ ANALİZ EDİLMESİ GEREKTİĞİNİ DÜŞÜNÜYORUM"

İnegöl Müteahhitler Derneği (İMDER) Başkanı Yusuf Şehitoğlu

"Yeni geliştirilecek sosyal konut projesi dar gelirli vatandaşların ev sahibi olmasını kolaylaştıracaktır, fakat orta vadede konut arzına destek sağlayacak bir proje. Tabi ki inşaat sektörü tarafında bir ivmelenme yaratacaktır, ama yap-satçılar tarafında bir etkisi olmayacaktır. Bölgesel olarak baktığımızda ise, Bursa'da TEKNOSAB bölgesine çok fazla yoğunluk olduğunu görüyoruz. İnegöl'e sadece 480 konut yapılacak. Biraz daha iyi analiz edilmesi gerektiğini düşünüyorum. Örneğin Orhaneli bölgesine planlanan 268 konut projesi, o bölgeye yeterli mi yetersiz mi? Yapılan çalışmaların tekrar gözden geçirilmesi gerektiğini düşünüyorum. Bu süreç sektörün yoğun etkileşim içinde olduğu yan sektörleri de olumlu etkileyecektir. Burada karar verirken maliyet tarafının kontrolü ön plana çıkmaktadır. TOKİ'ye verilen imkânlar veya teşvikler özel sektör yatırımcısına da verilmeli ki, toplumun geneline yayılsın. Bu yapılan çalışmalarda ekonomik değerin tabana yayılmasını istiyorsak, bölgesel oyuncularla bu işin yapılması lazım. Öte taraftan tek elden verilen ihaleler belirli gruplarla sınırlı kalıyor ve tabana yayılmıyor. Örneğin, Bursa'da yapılacak yatırım için Bursa'daki tedarikçi firmalar ve müteahhitlerle çalışmalar yapılmalı ki, istihdam artsın ve ekonomik değer yatırım yapılan yerde kalsın. Bu tarz bir çalışmanın etkisi önemli olacaktır."

"YETERLİ OLUP OLMAYACAĞINI İZLEYECEĞİZ"

İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Bursa Şubesi geçmiş dönem Başkanı ve Y.İnş. Müh. Mehmet Albayrak

"Sosyal Konut Projesi, inşaat sektörü açısından olumlu ve olumsuz yönleri ile yansımaları olacak önemli bir projedir. Sosyal devlet anlayışında her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının barınma hakkının temini açısından olumlu bir projedir. Nihai hedef 500 bin adet konut üretmek olarak belirlenmiş. Yeterli olup olmayacağını izleyeceğiz. Yap-sat sektörünü etkilemeyeceğini düşünüyorum. Zira ortalama bir dairenin satış bedelinin 2 milyon olduğu bir ortamda, hiçbir dar gelirlinin 2 milyon TL vererek konut satın alma gücü zaten yoktu. Dolayısıyla orta üst gelir grubuna hitap etmekte olan yap-sat sektörü tutturduğu ritmi ile çalışmaya devam edecektir. Ancak sosyal konut projesi, kentsel dönüşüm ile fiziki bağı kurularak başlatılsaydı çok daha etkili olabilirdi. 500 bin konut yapılacak olmasına rağmen kentlerimizdeki mühendislik hizmeti almamış veya kaçak yapılmış yapılar yine varlıklarını sürdürecek. Oysa iyi bir bağlantı ile kentsel dönüşüme katkısı en yüksek seviyeye çıkarılabilirdi. Unutulmaması gereken en önemli husus ise, projenin kaçak yapılaşmanın en önemli tarafı olan ve nihai hedefi "başını sokacak bir ev temin etmek" olan alt gelir grubu vatandaşlarımızın kaçak yapılaşmadan uzaklaşmasına vesile kazanımlardan birisi olacaktır. Ancak nihai hedef, 'alt gelir grubu vatandaşlarımızın gelir seviyelerini yükselterek, diğer vatandaşlarımızla adil bir rekabet ortamına getirilmesi ve birlikte yaşama şartlarının oluşturulması' olmalıdır. Sosyal ve kültürel kalkınmanın temeli buradadır."