Bursa'da fabrika yangını!

Uzun süredir Bursa'da çok sayıda fabrika yangınları meydana gelmeye başladı.

Farklı bölgelerde küçük ya da büyük birçok sanayi tesisinde yaşanan yangın, soruyu da beraberinde getirdi.

Peki, niçin yanıyor bu fabrikalar?

Bursa'da fabrika yangınları üzerine araştırma yaptım.

İhmal mi? Eğitim faktörü mü? İş güvenliğinin yetersiz kalması mı? Ya da sabotaj şüphesi mi?

Çok mu kuşkucu göründüm oradan...

Bir fabrika yangını duyulduğu zaman ardından da fiskoslar başlıyor.

Herkesin sıklıkla duyduğu...

Sabotaj sonucu meydana gelen endüstriyel yangınların çok fazla olduğuna dair konuşmalar...

Özellikle ekonomik kriz koşullarında işverenlerin sigortadan para almak amacıyla kasıtlı olarak yangın çıkardığı iddiası...

Gerçekliği ne kadar yansıtır bilinmez, fakat kesin bilgiler olmadığı sürece yangınların sabotaj olduğunu söylemek gerçek dışıdır.

Sadece fabrika yangınları değil; orman yangınları, konut yangınları, araba yangınları...

Hatta bugün yazımı yazarken, Bursada Bugün sayfalarında gördüğüm bir yangın haberi...

Bursa'nın Yıldırım ilçesinde işçi servisi alev alev yanmış. Olayda yaralanan olmamış, fakat servis aracında büyük hasar meydana gelmiş.

Yani çoğu yangınların nedenselliği sınırlı kalıyor.

Ben konuma yani fabrika yangınlarına geri döneyim...

Örneğin...

Bir girişimci düşünün.

Sektörün geleceğine inanarak zamanla yatırımını bir fabrikaya dönüştürüyor.

Yılların birikimine dayanan büyük bir servet; ihracat potansiyeli taşıyor ve istihdam sağlıyor.

Bildiğiniz üzere ekonomi hakkında genel bilgi sahibi olmada, sanayi tesislerinin yani fabrikaların önemli yeri vardır.

Bende bu sebeple Bursa'daki fabrikaları mercek altına aldım.

Çıkan yangınlarla ilgili soruma yanıt aradım.

İlk olarak...

YANGIN İSTATİSTİKLERİ...

Bursa...

Bursa Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı'ndan edindiğim verilerine göre; Bursa'da 2021 - 2022- 2023 yılları arasında bugüne kadar olan endüstriyel tesis, fabrika ve sanayi tesislerinde meydana gelen yangın sayıları şöyle:

Olayın türü toplam; Atölye Yangını 20, Gıda-Yemek Sanayi Yangını 1, Endüstriyel Tesisler Yangını 42, Mobilya İmalathanesi Yangını 20, Tekstil İmalathanesi Yangını 26 ve Yedek Parça Sanayi Yangını 1.

Toplam olay sayıları ise; 2021 yılında 19.167, 2022 yılında 19.435 ve 2023 yılı içerisinde bugüne kadar 6.082 olaya müdahale edilmiş.

Türkiye...

TMMOB Kimya Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi'nin hazırladığı Endüstriyel Yangınlar ve Patlamalar 2022 Yılı Raporundan edindiğim bilgiye göre ise; 2022 yılında Türkiye'de 587 endüstriyel yangın ve patlama meydana gelirken, bu olayların 551'i endüstriyel yangın, 36'sı ise endüstriyel patlama olarak sınıflandırılmış. Gerçekleşen bu endüstriyel yangın ve patlamalarda 22 işçi hayatını kaybetmiş, 139 işçi yaralanmış.

Öte taraftan rapor araştırması yapılırken; yangın ve patlama tespit edilen 587 yangın ve patlamadaki firmadan sadece 209'un yani yaklaşık yüzde 36'sının isimlerine ulaşılabilmiş.

Rapor, geçen yıl fabrika yangınlarında yüzde 49 artış olduğunu da ortaya koyuyor. 2022 yılı ise, son beş yılda en fazla fabrika yangınının yaşandığı yıl olmuş.

2022 yılında yaşanan endüstriyel yangın ve patlamaların sektörel dağılımına bakıldığında; tekstil, ağaç-kâğıt-mobilya ile kauçuk-plastik ve metal sektörleri ilk sıralarda yer alıyor.

Tespit edilen yangın ve patlamaların 96'sı ağaç, kağıt ve mobilya, 82'si metal, 62'si tekstil, 63'ü kauçuk ve plastik ve 57'si gıda sektörlerinde faaliyet gösteren endüstriyel tesislerde gerçekleşmiş.

İkinci olarak...

"EMNİYET FAKTÖRLERİ GÖZ ARDI EDİLMEMELİ!"

TMMOB Kimya Mühendisleri Odası Bursa Şube Yönetim Kurulu Başkanı Erkan Tekin Mutlu'yu aradım.

"Fabrikalarda meydana gelen yangınların nedenleri nelerdir?" diye sordum.

İlk olarak Başkan Erkan Tekin Mutlu iş güvenliğine dikkat çekerek, eğitimin de altını çizdi.

Endüstriyel yangınlarda, iş güvenliği tedbirlerinin yetersiz olmasının en önemli sebep olduğunu söyledi.

Öncelikle İş Güvenliği Uzmanının sahip olması gereken becerilerin de değişimler içerisinde tekrar gözden geçirilmesi gerektiğini ifade etti.

Şöyle ki; İş güvenliği uzmanı iş yerini güvenlik, sağlık ve çevre ile ilgili düzenlemelere uygunluğu açısından denetler.

Aynı zamanda kendi hesabına bu mesleği icra edebildikleri gibi bir işverene bağlı olarak da çalışabilmektedirler.

Kimi zaman işverene bağlı çalışan iş güvenliği uzmanlarının, fabrika içerisinde görmüş oldukları hatalara yaptırım uygulamakta zorlandığından, öteleme ve ertelemelerle de karşılaşıldığından da söz etti.

İkinci olarak ise, elektrik tesisatlarının periyodik bakım ve kontrollerinin yapılmamasına ve yangına müdahale sırasında bilgi eksikliğine vurgu yaptı.

Yani, iş yeri çalışanının yangına nasıl müdahale edeceği ve koruma eğitimleri...

Üçüncü olarak depolama hatalarına dikkat çekti.

"Özellikle yanıcı ve patlayıcı olarak bir arada olmaması gereken kimyasalların lokasyon eksikliğinden kaynaklı bir arada olması sebepler arasındadır. Yanlış depolandığı için yangın müdahale edilemez hal alabilir. Hemen her sektörde kimyasal madde kullanılıyor ve bu maddelerin yanıcı ve patlayıcı özelliğiyle yangın ve patlamalarda etkili oluyor. İster otomotiv sektöründe olsun, ister tekstil veya mobilya sektöründe olsun bu kimyasal maddelerin yetkili kişinin sorumluluğunda güvenlik bilgi formlarındaki bilgilere göre depolanmalı ve planlanması gerekmektedir. Yani üretim operatöründen diğer departmanlardaki çalışanlara kadar eğitim şart. Emniyet faktörleri göz ardı edilmemelidir" diyor Başkan Erkan Tekin Mutlu...

Aynı zamanda da yaşanan endüstriyel yangınlarda artış söz konusu olduğuna da değiniyor.

Son olarak...

Endüstriyel yangın ve patlamalar, sanayi tesislerinde çalışanların yanı sıra çevrede yaşayan vatandaşı da doğrudan etkileyen daha büyük bir toplumsal sorun haline dönüşüyor.