Bu 'anket' konuşulur!

Şubat ayına ilişkin veriler birer ikişer geliyor.

Önce imalat sanayi kapasite kullanım oranı ile başlayalım.

İmalat sanayi kapasite kullanım oranı bize sanayi üretiminin gidişi hakkında bilgi verir.

Eğer bu oranda artış eğilimi varsa sanayi üretiminde artış, tersi söz konusuysa eğer sanayi sektörü üretiminde düşüş olduğunun sinyalini alırız.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), her ay imalat sanayi işyerlerinde gerçekleştirdiği İktisadi Yönelim Anketi'nin şubat ayı sonuçlarını yayımladı.

2024'ün ilk ayında sanayi kapasite kullanımında düşüşün hemen her ana sektörde etkili olduğu görülmüştü.

Şöyle ki, ocak ayında 0,9 puan azalarak yüzde 76,4 seviyesinde gerçekleşmişti.

İmalat sanayinin şubat ayındaki kapasite kullanımına ilişkin verilerine göre ise, ocak ayına göre arttığını görüyoruz.

Mevsimsel etkilerden arındırılmamış Kapasite Kullanım Oranı (KKO), 0,2 puan artarak yüzde 76,4 seviyesinde gerçekleşti.

İmalat sanayi genelinde mevsimsel etkilerden arındırılmış Kapasite Kullanım Oranı (KKO-MA), 0,6 puan artarak yüzde 77,0 seviyesinde gerçekleşti.

Kapasite kullanım oranı önceki aya göre tüketim mallarında yüzde 73,6'ya yükseldi. Ocak ayında yüzde 73,1 idi. Şubat 2023'te ise yüzde 73,1 seviyesinde gerçekleşmişti.

Bu kapsamda dayanıklı tüketim mallarında yüzde 72,1'e yükseldi. Ocak 2024'te yüzde 72,0 ve Şubat 2023'te yüzde 71,4 seviyesinde gerçekleşmişti.

Dayanıksız tüketim mallarında yüzde 73,8 oldu. Ocak 2024'te yüzde 73,4 ve Şubat 2023'te yüzde 73,4 seviyesinde gerçekleşmişti.

Şubat 2024'te ara mallarında yüzde 76,7'ye çıkan kapasite kullanımı, yatırım mallarında da yüzde 76,4'e çıktı.

Fakat yatırım mallarında kapasite kullanım oranı önceki yılın aynı ayına göre düşüş gösterdi. Şubat 2023'te yüzde 78,1 seviyesindeydi. Ocak 2024'te ise yüzde 75,7'ydi.

Böylelikle kapasite kullanım oranının yönünün yukarı doğru olması üretim düzeyine de yansıyacak.

Şimdi beklenen sanayi üretiminin ne ölçüde artacağı...

REEL KESİM GÜVENİ İLE DEVAM EDELİM...

İktisadi Yönelim Anketi ile yapılan belirlemelere göre Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE), şubat ayında mevsimsellikten arındırılmamış haliyle bir önceki aya göre 0,6 puan artarak 101,5 oldu. RKGE, ocak ayında da 1,8 puan artmıştı.

Mevsimsellikten arındırılmış Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE-MA) ise, şubatta bir önceki aya göre 0,9 puan azalarak 102 seviyesinde gerçekleşti.

Endekste 100'ün altındaki değerlerler anketin kapsadığı reel kesim temsilcilerinin ekonomik faaliyetlere ilişkin güveninin azaldığı kötümser bir görünüme, 100'ün üzerinde olması ise iyimser bir görünüme işaret ediyor.

Böylelikle reel kesim güveni artışını sürdürdü.

İçinde bulunduğu sanayi dalındaki genel gidişat konusunda bir önceki aya kıyasla aynı kaldığını belirtenlerin oranı yüzde 77,3 'e ve daha kötümser olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 16,6 'ya yükselirken, daha iyimser olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 6,1 'e gerilemiş.

Mevcut toplam sipariş miktarı ve son üç aydaki toplam sipariş miktarına ilişkin değerlendirmeler endeksi artış yönünde etkiledi.

Gelecek üç aya yönelik değerlendirmelerde, üretim hacmi, ihracat sipariş miktarı ve iç piyasa sipariş miktarında artış bekleyenler lehine olan seyrin güçlendiği görülmekte.

Gelecek on iki aydaki sabit sermaye yatırım harcamasına ilişkin artış yönlü beklentilerin zayıfladığı, gelecek üç aydaki istihdama ilişkin artış yönlü beklentilerin ise güçlendiği gözlenmekte.

Gelecek on iki aylık dönem sonu itibarıyla yıllık ÜFE beklentisi bir önceki aya göre 0,3 puan azalarak yüzde 54,7 seviyesinde gerçekleşti.

Durum sanayide böyle iken, diğer sektörlerde nasıl?

HİZMET, TİCARET VE İNŞAATTA DURUM

Bu arada Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) de şubat ayına ilişkin hizmet, perakende ticaret ve inşaat güven endekslerini açıkladı.

Buna göre, mevsim etkilerinden arındırılmış güven endeksi şubatta aylık bazda hizmet sektöründe yüzde 1,6 artarak 118,6'ya, inşaat sektöründe yüzde 1 artışla 91,8'e çıktı. Perakende ticaret sektöründe ise yüzde 1 azalarak 114,5'e geriledi.

Görüldü ki, sektörel güven endekslerinde de yön hizmet ve inşatta yukarı ve perakendede aşağı.

Bir sektörel güven endeksinin 100'ün altında oluşması, negatif yanıtların pozitif yanıtlardan fazla olduğunu gösteriyor.

Dolayısıyla inşaat sektörü güven endeksindeki 91,8'lik düzey, sektördeki genel bakışın negatif olduğunu bir kez daha ortaya koyuyor.

İnşaat sektöründe alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyinde yüzde 0,3 gerileme görülürken, gelecek üç aylık dönemde toplam çalışan sayısı beklentisi yüzde 2,2 arttığı gözleniyor.

Hizmet sektöründe şubatta bir önceki aya kıyasla son üç aylık dönemde iş durumu yüzde 1,8, son üç aylık dönemde hizmetlere olan talep yüzde 2,6, gelecek üç aylık dönemde hizmetlere olan talep beklentisinde yüzde 0,4 artış gözleniyor.

Perakende ticaret sektöründe, son üç aylık dönemde iş hacmi-satışlar yüzde 1,1, mevcut mal stok seviyesinin yüzde 2,3 azaldığı ve gelecek üç aylık dönemde de iş hacmi-satışlar beklentisinde ise yüzde 0,1 yükseldiği gözleniyor.

Yani işler, perakende dışındaki sektörlerde olumlu seyrediyor.

Özetle...

Anketlerden yola çıkarak, iş dünyasının yakınmalarının rakamlara dökülmüş halini görüyoruz.