Bankadaki paralar ne kadar güvende?

Küresel piyasalar, ABD'de Silikon Vadisi Bankası (SVB) ve Signature Bank'ın iflasının ardından bankacılık sektörüne ilişkin endişelerle yeni haftaya başladı.

Ardından aralarında JP Morgan'ın da bulunduğu büyük ABD bankaları, Silicon Valley Bank'ın çöküşü sonrası yeni müşteri akınına uğramaya başladı.

Bugünlerde SVB krizinin ardından Türkiye'ye olası etkileri sorgulanmaya başlandı.

Öte taraftan da banka hesaplarında paranın ne kadar güvende olduğu sorusu bir kez daha gündeme gelmeye başladı.

Ve 2008 krizi akla geldi.

Verilen krediler ABD çapında bir Mortgage konut balonunu körüklemişti.

Mortgage ödemelerinin temerrüde düşmesiyle birlikte kredi kayıplarının boyutu trilyonlarca dolara ulaşmıştı.

O dönem yani finans krizinden sonra da bankaların daha güçlü bir konuma geldiği konuşulmuştu.  

Uzmanlara göre, mevduat sigorta kurumları güvencesi altındaki varlıklardan endişe etmenin yersiz olduğu söyleniyor.

Aslında banka iflasları oldukça nadir rastlanan bir durum...

New York merkezli Francis Financial'ın CEO'su ve Başkanı olan Yeminli Mali Müşavir Stacy Francis, başka bankaların da başına gelebileceği yönünde böyle bir ihtimalin bulunduğundan söz ediyor.

Bu tablonun kısmen FED'in faiz oranlarını keskin bir şekilde yükseltmesi nedeniyle gerçekleştiği yönünde değerlendirme yapılıyor.

Kimi değerlendirmelere göre de, finans krizi gibi görünmediği yönünde...

Aynı zamanda bankacılık sorunları dalgası haline gelme olasılığının düşük göründüğü yönünde...

İflas eden bankaların özellikle kripto ve teknoloji start-up firmalarına odaklandığına dikkat çekiliyor.

Amerikan bankacılık sisteminde yaşanan sorunlar ve Türkiye'ye olası etkileri üzerine İktisatçı Dr. Mahfi Eğilmez'in yazısından alıntı paylaşımlar yapmak istiyorum.

Altını çizdiğim önemli bilgiler var.

Aslında bir çok soru işaretine rehber olacak cevaplar...

Şöyle ki;

"ABD'de son günlerde peş peşe üç banka battı: Silvergate Capital, Signature Bank ve Silicon Valley Bank. Bu batışların altında bazı ortak nedenler var. Bunlardan birisi bu kripto para piyasasında yaşanan düşüşler diğeri de bu bankların portföylerinde taşıdığı yüklü Hazine kâğıtları."

FED'in faiz artırımlarına değiniyor:

"Bu üç bankadan Silvergate Capital ve Signature Bank'ın batışının en önemli nedeni yukarıda değindiğimiz gibi kaynaklarını kripto para piyasasına yatırmış olmalarıydı. Bu piyasada yaşanan olumsuzluklar bu iki bankayı batışa sürükledi. Buna karşılık SVB'nin batışı bu ikisinden daha farklı bir nedene dayanıyor. Her ne kadar bu banka da kripto para piyasasına girmiş olsa da kaynaklarını değerlendirme konusunda asıl ağırlığı Hazine kâğıtlarına vermişti. Fed'in peş peşe faiz artırımları yapmasıyla bu bankanın aldığı kâğıtların değeri düştü ve banka batıştan kurtulamadı."

ABD'de panik havasını, altın, dolar ve Euro'yu değerlendiriyor:

" Yaşanan bu gelişmeler ve özellikle de SVB'nin batışı ABD'de önce panik havası yarattı. Ardından mevduatın tamamının sigorta güvencesine alındığı açıklandı ve böylece panik havası önemli ölçüde dağıtılmış oldu. Ne var ki bu kez de bütün bu zararlar devlet tarafından üstlenilmek zorunda kalındı. Altında son günlerde gördüğümüz yükselişte bu gelişmelerin önemli etkisi var. Böyle durumlarda 'güvenli liman' olarak kabul edilen altına yöneliş artıyor. Bu kez de öyle oldu ve altın fiyatı, talep artışı nedeniyle yükseldi. Yine aynı şekilde Dolar Endeksi düşerken Euro da Dolara karşı değer kazandı."

Gelelim Türkiye'ye etkisine...

 "Gelişmelerin Türkiye'ye etkisi en çok borsada görüldü: Banka hisselerinde ciddi kayıplar yaşandı ve USD/TL kuru yükseldi. Bundan sonra ne olacağı meselesi Fed'in meseleyi nasıl yöneteceğine bağlı bulunuyor. Fed, ilk adımları doğru attığı için bu batışların 2008 krizine yol açan tetikleyici etkiler yaratmasının şimdilik önüne geçilmiş olduğu görülüyor. Bu durum Fed'in faiz artırımı kararlarını etkileyebilir. Pek çok yorumcu Fed'in faiz artırımında eskisi kadar hızlı ve sert davranmayacağı görüşünde birleşiyor.Türkiye açısından bankaların çok düşük faizlerle Hazine kâğıtları almaya zorlanmış olmaları ciddi bir sorun olarak karşımızda duruyor. İleride faizler yükselmeye başladığında bu kâğıtların değeri hızla düşerse bu kâğıtları ellerinde tutan bankalar SVB gibi sıkıntılarla karşılaşabilir. ABD'de Hazine kâğıdı faizlerinin enflasyona göre düşüklüğünün yol açtığı negatif reel faiz 4 - 5 puan olmasına karşılık bizde bunun 40 - 50 puan olması son derecede ciddi bir sorun oluşturuyor."

Özetle...

"Piyasa sisteminde faizi yanlış belirlerseniz her şey yanlış gider. Bu durum başlarda anlaşılamaz, hatta her şey iyiye gidiyormuş gibi görünür ama bir süre sonra her şey tersine gitmeye başlar."