Ayakkabıda tehlike çanları çalıyor!

Öyle ilginç zamanlardan geçiyoruz ki...

Esnafın feryadı büyük...

Bugün ben, Bursa Gençosman Ayakkabıcılar Çarşısı ve Tarihi Kapalı Çarşı ayakkabı esnafına ziyaretimden bahsedeceğim.

Malum bildiğiniz üzere...

Mağdur olduklarını ifade eden esnaf, Bursa'da kangren haline gelmiş Kestel Çataltepe Büyük Sanayi Sitesi'ni beklemeye devam ediyor.

Bu arada birçok ayakkabı tasarımı ve imalatı atölyesi üretime yetişemez durumda...

Kapasiteler dolu, fakat genişleyecek yer arıyorlar ve yatırım yapmak istiyorlar.

Fakat ara eleman ihtiyacı had safhada!

Kısacası çıraksızlık mesleği bitirecek!

Ayakkabıcılık mesleğinde tehlike çanları çalmaya başlamış...

Artık çoğu şey fabrikasyon oldu, el emeğiyle yapılacak işler azalmaya başladı. 

Nitelikli eleman bulamadığı için dükkânını kapatmayı düşündüğünü söyleyen esnaf bile var.

Bursa Ayakkabıcılar ve Benzerleri Esnaf ve Sanatkârlar Odası Başkanı Servet Kaynar ile görüştüm.

Esnafın feryadı nitelikli eleman ihtiyacı!

"Ayakkabıcılar kalifiye eleman sorunu yaşıyor. Talep var ancak çalışacak işçi bulamıyoruz. Özellikle ara eleman konusunda sıkıntı yaşıyoruz. Ayakkabı sanayi, emek yoğun bir sektör... Her geçen gün biraz daha eksiliyoruz. Sebebi de alttan bu mesleğe karşı ilgi olmaması. Girdi maliyetleri fazlasıyla yükseldi. Önceleri çek ve senet kullanılırdı, fakat pandemi sonrası ödeme şekli değişiklik gösterdi. Tedarikçi nakit para istiyor, üretici vadeli ödemek istiyor. Hammaddeyi nakit alan üretici, ürününü vadeli satmakta zorlanıyor" diyor Başkan Servet Kaynar.

Bildiğiniz üzere Gençosman Ayakkabıcılar Çarşısı, Bursa'nın en eski ve bilinen çarşılarından bir tanesidir.

"Gençosman Ayakkabıcılar Çarşısı'nın tekrar hareketlendirmek için bir şeyler yapmayı planlıyor musunuz? Şuanda eski enerjisi yok!" dedim ve şu cevabı verdi:

"30 yıldır Gençosman Ayakkabıcılar Çarşısı'nın esnafıyım. Sektör esnafımızın Çataltepe Büyük Sanayi Sitesi beklentisi var. Sanayi sitesinde genişleyecek yer arıyorlar. Çünkü blokların arasında büyüyen firmalar Bahar mahallesi, Gülbahçe mahallesi veya Hipodromda tuttukları büyük atölyelerde imalat yapıyorlar. Tabi Gençosman Ayakkabıcılar Çarşısı'ndaki eski canlılık da kalmamaya başladı. Türkiye'nin en büyük firmaları buradaydı. Çataltepe Büyük Sanayi Sitesi olursa eğer sektör ve imalatçı tekrar canlanacaktır. Örneğin Konya ve Gaziantep Ayakkabıcılar Çarşısı bizden sonra kuruldu ve oradaki işler 2- 3 katına çıktı. Bizim imalatçımızın sıkıntısı alan darlığından dolayı. Görsele hitap ettiğimiz için maalesef bu şartlarda işimizi büyütme şansımız yok. Mekânların görselliğinden kaynaklı rahatsızlık duyuyoruz ve taşınmak istiyoruz."

AYAKKABICILAR KALİFİYE ELEMAN SORUNU YAŞIYOR!

Çakıcı Kundura Sahibi Fatma Çakıcı ise, şu değerlendirmeyi yaptı:

"En büyük sıkıntımız nitelikli eleman... Nitelikli eleman bulamayan firmalar, çareyi Suriyeli ayakkabı ustalarını istihdam etmekte buluyor. Artan kalifiye personel sıkıntısı işletme sahiplerini zora sokuyor ve üretimi de etkiliyor. Bu durumda sektörlerin yaşayabilmesi için meslek lisesi hem de mesleki eğitim merkezi sayısının artırılması gerekiyor. Gençosman Ayakkabıcılar Çarşısı'nda çok güzel atölyeler var. Çocukların hem desinatörlük yapabileceği hem de model çıkarmayı öğrenebileceği önemli atölyeler var."

"Sektörde kepenk kapatmalar olacak mı?" diye sordum:

"Atölyelerde çok büyük sıkıntı var, açıkçası herkes direniyor. Çünkü ara eleman sıkıntısından dolayı mal temininde sıkıntı var. Finansmana erişim zor. Enerji maliyetleri daha da arttı. Bankalar kredi noktasında esnafı desteklemiyor. Sanki 2023 daha da zor geçecek gibi. Bir banyo terliğinin maliyeti 3 katına çıkmaya başladı. Tüm sektörlerde olduğu gibi ayakkabı sektöründe de sıkıntı var."

Özetle...

Ayakkabı imalat atölyeleri kalifiye eleman sıkıntısı yaşıyor.

Son yıllarda sanayilerde artan nitelikle eleman sıkıntısı çözüm bekliyor.

Ayakkabı sektöründe tehlike çanları çalıyor.

Şu an iş yükünün yüzde 30'unu yabancılar oluşturmakta.

İmalat esnaflarının çoğu yabancı eleman çalıştırıyor ve buda sektörel anlamda bazı sıkıntılara yol açıyor.

Moda ile etkileşim halinde olan ayakkabı sektörü gibi tasarım, yaratıcılık ve el emeğinin ağırlıklı olarak yapıldığı sektörler için bir an önce harekete geçilmeli ve acil eylem planı belirlenmeli.

Yoksa bir zanaat zamanla yok olup gidecek!