5 sektörde 'bütçe' küçüldü!

7 ayda...

Yatırım için verilen 'teşvik belgesi' sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 28,02 düştü.

Yatırım tutarı ise yüzde 33,73 azaldı.

Bu yatırımlar için hedeflenen istihdam sayısı da yüzde 24,18 düştü.

Azalan bu teşvik belgelerinin 1.996 adedi mevcut/eski yatırımlar için...

Dolayısıyla 2024 yılı Ocak- Temmuz döneminde geçen yılın aynı dönemine göre düzenlenen yatırım teşvik belgesi adedi 9 bin 298'den 6 bin 692'e, öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 863,4 milyar TL'den 572,2 milyar TL'ye ve düzenlenen belgelerde öngörülen istihdam da 196 bin 22 kişiden 148 bin 616 kişiye geriledi.

Görüldüğü üzere, yükselen faizlerin ekonomiyi daraltıcı etkisi yatırımlara sert fren yaptırmaya devam ediyor.

Geçen yıla göre teşvik belgesi düzenlenen yatırım sayısından öngörülen sabit yatırım tutarına ve öngörülen istihdama kadar belirgin sert düşüşler var.

Özellikle teşvik belgesi kapsamında öngörülen yatırım tutarı 2023'ye göre çok düşük kaldı.

2023 / Ocak - Temmuz döneminde 863,4 milyar TL iken, 2024 / Ocak - Temmuz 572,2milyar TL'ye kadar önemli oranda geriledi.

Dolayısıyla veriler, yatırım iştahının kalmadığını ve kayıp liginin büyüdüğünü gösteriyor.

Sektörleri incelediğimizde...

Veriler, tüm ana sektörlerin yatırım tutarında, belge adedinde ve istihdamda sert düşüşler yaşandığını hatırlatıyor.

7 aylık dönemde verilen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 572,2 milyar TL'lik toplam sabit yatırım tutarının 104,2 milyar TL'si enerji sektöründe, 112,5 milyar TL'si hizmetler sektöründe, 334,2 milyar TL'si imalat sektöründe,11,5 milyar TL'si madencilik sektöründe ve 9,8 milyar TL'si ise tarım sektöründe.

Örneğin enerji sektörü...

2023'ün yedi ayında 2 bin 368 olan yatırım teşvik belgesi sayısı 2024'ün aynı dönemde 1.213'e, sabit yatırım tutarı 173,1 milyar liradan 104,2 milyar TL'ye ve istihdam 3 bin 234 kişiden 2 bin 359 kişiye düştü.

Örneğin hizmetler sektörü...

2023'ün yedi ayında 933 olan belge adedi 2024'ün aynı dönemde 874'e, sabit yatırım tutarı 205,5 milyar TL'den 112,5 milyar TL'ye, istihdam 33 bin 683 kişiden 31 bin 425 kişiye geriledi.

Örneğin imalat sektörü...

2023'ün yedi ayında 5 bin 581 olan belge adedi 2024'ün aynı dönemde 4 bin 281'e, sabit yatırım tutarı 455,6 milyar TL'den 334,2 milyar TL'ye, istihdam 152 bin 672 kişiden 110 bin 528 kişiye geriledi.

Örneğin madencilik sektörü...

150 olan belge adedi 120'ye, sabit yatırım tutarı 17,3 milyar TL'den 11,4 milyar TL'ye, istihdam 2 bin 721 kişiden bin 509 kişiye geriledi.

Örneğin tarım sektörü...

2023'te 266 olan belge adedi 2024'te 204'e, sabit yatırım tutarı 11,9 milyar TL'den 9,8 milyar TL'ye ve istihdam 3 bin 721 kişiden 2 bin 795 kişiye geriledi.

Sözün kısası...

Enerji, hizmetler, imalat, madencilik ve tarım sektörü olmak üzere 5 sektörün yatırım hacminde ciddi daralma var.

Ve geçen yıla oranla çok daha düşük bütçeli yatırımlara gidildiği...

Parasal sıkılaştırma kapsamında rekor düzeye yükselen faizlerin ve finansmana erişim sıkıntısıyla ekonomiyi daraltan etkisi, üretimle birlikte teşvikli yatırımlarda da caydırıcı etkisini ortaya koyuyor.

Buradaki kilit kelime bana göre, kaynak/ fonlama...

Kaynakları doğru ve verimli kullanmak/ kullandırmak...

Üretime, katma değere harcanacak yatırımların maliyetlerini düşürecek öncelikli alanlar geliştirmek...

Yoksa yatırımlar cephesinde sert frenler yaşanmaya devam edecek.