Stendhal sendromu nedir? Stendhal sendromu nasıl ortaya çıkar?

MERVE DENİZ EKİCİ / BURSADA BUGÜN

Kişinin bir sanat eseri karşısında kendinden geçmesi durumuna stendhal sendromu denir. Peki, stendhal sendromu nedir? Stendhal sendromu nasıl ortaya çıkabilir? Stendhal sendromu nasıl tedavi edilir? Klinik Psikolog Melis Çaplı, stendhal senromu hakkında bilinmesi gerekenleri Bursada Bugün'e açıkladı. Çaplı, "Bu sendroma sahip olan kişiler estetiğin ön planda olduğu sanat eseri veya mimari eseri incelerken baş dönmesi, halüsinasyon ya da bilinç kaybı gibi semptomlar yaşar" dedi.

STENDHAL SENDROMU NEDİR?

Klinik Psikolog Melis Çaplı, stendhal sendromunun psikomatik bir rahatsızlık olduğunu açıkladı. Çaplı, "Benzersiz sanat eserleri karşısında kişinin kendinden geçme hali olarak tanımlanabilir. Ayrıca stendhal sendromu sanat zehirlenmesi olarak da bilinmektedir. İlk olarak 1989 yılında İtalyan Psikiyatrist Graziella Magherini'nin Floransa'da yapmış olduğu araştırmalar benzer semptomları yaşayan birçok kişinin olduğunu ortaya koymuştur. Stendhal sendromu ismini rahatsızlığı ilk yaşayan kişiden almaktadır. Bu sendroma sahip olan kişi, estetiğin ön planda olduğu sanat eseri veya bir mimari eseri inceler ya da deneyimlerken baş dönmesi, halüsinasyon ve bilinç kaybı gibi semptomlar yaşamaktadır. Stendhal sendromu nadir olarak görülen bir rahatsızlıktır ve güzellik algısından kaynaklandığı için kişiden kişiye farklılık gösterebilmektedir. Bunların yanı sıra kişinin yaşadığı bölgedeki sanat müzeleri ve kültürel mekanların yoğunluğu da sendromun oluşmasında neden olan sebepler arasında sayılmaktadır. Ek olarak, güzel bir gün doğumu ya da dağ manzarası da bu sendroma sahip olabilir" açıklamalarında bulundu.

"BU SENDROM YAŞAM ENERJİ DÜŞMESİNE SEBEP OLUR"

Klinik Psikolog Çaplı, "Bu sendroma sahip olan kişilerin yaşadığı belirtiler genellikle sanat eseri ile karşılaştıkları zaman ortaya çıkmaktadır. Bazı kişilerde belirtiler kısa süreli ortaya çıkar ve kaybolur. Bazı kişilerde ise bu sendroma bağlı belirtiler yaşam enerjilerinin düşmesine ve günlük hayat akışını etkilemesine sebep olacak şekilde yoğun yaşanmaktadır. Bu sebeple kişinin yaşadığı bölge bu açıdan önem taşımaktadır. Eğer kişinin yaşadığı bölgede kültürel mekan ve yapılar yoğun bir şekilde bulunuyorsa semptomları yaşama sıklığı da artmaktadır. Bu durum, stendhal sendromu yaşayan kişilerin normal hayatını da etkilemektedir" şeklinde konuştu.

"SENDROMUN NASIL ORTAYA ÇIKTIĞI KONUSUNDA GENEL AÇIKLAMA YAPMAK  ZOR"

Stendhal sendromunun ortaya çıkmasında genetik, fizyolojik ve psikolojik faktörlerin etkisi olduğunu fakat kişinin sanata karşı duyarlılığının da oldukça etkili olabileceğini belirten Çaplı, "Bu sebeple stendhal sendromu herkes için potansiyel bir durumdur ve bu durumun ortaya çıkma ihtimali kişiden kişiye değişebilmektedir. Stendhal sendromu, genellikle bireyin sanatla olan bağlantısının aşırı derecede güçlü olduğu durumlarda ortaya çıkmaktadır. Sanat eserlerinin estetik güzelliği sonucunda kişide duygusal tepkiler tetiklenebilir ve bu durum sendromu ortaya çıkarabilir. Stendhal sendromuna sahip olan kişilerin beyin kimyasındaki belirli değişiklikler ve hassasiyetler kişinin sanat eseri karşısında aşırı duygusal tepkiler vermesine sebep olabilir. Bunların yanı sıra kişinin daha önceki yaşamdan deneyimleri duygusal anıları veya yaşadığı travmatik olaylar da sanat eserleri karşısında ortaya çıkan duygusal tepkileri ve bu tepkinin yoğunluğunu tetikleyebilir.  Ek olarak kişi anksiyete ve stres yaşadığı bir dönemde yoğun olarak bir sanat deneyimi yaşadığında stendhal sendromu belirtileri daha belirgin bir şekilde ortaya çıkabilmektedir. Ancak stendhal sendromunun ortaya çıkma sebebi konusunda bilim dünyasında net bir şekilde görüş birliği bulunmamaktadır. Bireyler arasında büyük farklılıklar gösterdiği için sendromun nasıl ortaya çıktığı konusunda genel bir açıklama yapmak zordur" açıklamalarında bulundu.

Klinik Psikolog Melis Çaplı, kişilerde en çok rastlanan stendhal sendromunun fiziksel belirtilerini şu şekilde sıraladı:

1- Herhangi bir sanat eseriyle karşı karşıya gelen stendhal sendromu yaşayan  kişilerde kalp atışı hızlanır.

2- Aniden baş dönmesi ve mide bulantısı yaşanır

3- Çoğu zaman sanat eserleri karşısında baygınlık geçirme yaşanır

4- Halüsinasyonlara sebep olur

5- Ağız kuruluğu ve terleme gibi fiziksel sorunlar yaşanır

6- Göğüs bölgesinde baskı hissi ve nefes almada güçlük yaşanır

Çaplı, kişide gözlemlenen ruhsal belirtileri de şu şekilde açıkladı:

1- Panik atak krizleri

2- Duygu durum bozukluğu

3- Paranoya ve kısa süreli hafıza kayıpları

"KENDİNDEN GEÇME DURUMU ASLINDA SANAT ZEHİRLENMESİDİR"

Stendhal sendromu yaşayan kişinin kendinden geçme durumunu açıklayan Klinik Psikolog Melis Çaplı, "Stendhal sendromu yaşayan kişi, çok beğendiği ve kusursuz olduğunu düşündüğü sanat eseri karşısında kendinden geçmektedir. Sanat eserlerinin ihtişamı karşısında kişide baş dönmesi, baygınlık ve kalp atışının hızlanması gibi belirtiler ortaya çıkarak aşırı bir hassasiyet gelişmektedir. Bu kendinden geçme durumu ile aslında kişi bir sanat zehirlenmesi yaşamaktadır. Sendroma sahip olan kişiler genelde bu durumu 'o anın büyüsüne kapıldım, her şey ruhuma hitap ediyordu, kalbim çok hızlı atmaya başladı' gibi ifadelerle tanımlamakta ve 'aşırı duygulanma', 'tatlı bir yorgunluk' hissettiklerini belirtmektedirler" ifadelerini kullandı.

Sağlık, 2024.07.29 10:23