Sarı nokta hastalığı nedir?

Sarı nokta hastalığı veya yaşa bağlı makula dejenerasyonu; gözün retina tabakasında, en net görmeden sorumlu olan makula bölgesindeki (sarı nokta) reseptör hücrelerin ilerleyici kaybı sonucu merkezi görmenin yitirilmesidir. Sarı nokta hastalığı gelişen kişilerde, görme alanının merkezinde görme kaybı başlar ve hücrelerin zamanla yok olmasıyla kaybedilen görme alanı kenarlara doğru gelişler. Bir diğer deyişle, hastalar merkezde karanlık bir nokta görürken kenarlarda halka şeklinde bir görüşe sahip olur. Hastalar tamamen görme kaybına uğramasa da; yaşam kalitesi açısından ciddi anlamda olumsuz etkilenir.

Makula dejenerasyonu, özellikle ileri yaşlarda görülen görme kaybı sebeplerinin başında gelir. Yapılan araştırmalara göre Amerika Birleşik Devletleri'nde yaklaşık 10 milyon kişi sarı nokta hastalığı ile mücadele etmektedir.

Sarı Nokta Hastalığı Nasıl Gelişir?

Yaşa bağlı makula dejenerasyonu, gelişme mekanizması açısından temelde iki farklı türe ayrılır. Bunlar kuru makula dejenerasyonu ve ıslak makula dejenerasyonu olarak adlandırılır. Bu alt formlar, hastalığın kesin tanısının konulmasında ve buna yönelik tedavilerin planlanmasında çok önemlidir.

Kuru Makula Dejenerasyonu

En sık görülen sarı nokta hastalığı türüdür. Sarı nokta hastalarının yüzde 85-90'ında bu tür izlenir. Bu formda, retinanın makula bölgesinde drusen adı verilen sarı renkli küçük maddeler birikerek makulaya zarar verir ve görme kaybına yol açar.

Islak Makula Dejenerasyonu

Sarı nokta hastalarının yüzde 10-15'inde bu form görülür. Bu tipte, makulanın altında anormal yapıda kan damarlarının gelişmesi sonucu, meydana gelen kanamalar ve damar dışına çıkan sıvılar nedeniyle makula yapısı zedelenir ve tipik görme kaybı yaşanır.

Bunların yanında, üçüncü bir alt tip olarak Stargardt hastalığı olarak da bilinen genç tip makula dejenerasyonu; özellikle çocuklar ve gençlerde görülen bir sarı nokta hastalığı türüdür.

Sarı Nokta Hastalığı Neden Olur?

Sarı nokta hastalığının neden geliştiği kesin olarak bilinmemektedir. Bununla birlikte, sarı nokta hastalığının gelişme riski yüksek olan çeşitli gruplar tanımlanmıştır. Bu gruplar aşağıdaki gibi sıralanabilir:

•65 yaş ve üstü kişiler

•Kadınlar

•Avrupa kökenli, beyaz tenli, renkli gözlü kişiler

•Ailesinde makula dejenerasyonu öyküsü olanlar

•Sigara içenler

•Fazla kilolu olanlar

•Kalp damar hastalığı öyküsü olanlar

•Yüksek tansiyon hastaları

•Yüksek kan kolesterolü

Sarı Nokta Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Sarı nokta hastalığı ilerleyici özellik gösterir. Bu anlamda, hastalığın erken evresinde ortaya çıkan semptomlar hasta tarafından fark edilemeyebilir; ileri dönemde semptomların daha da şiddetlenmesiyle hastalık tanınabilir.

Makula dejenerasyonu gelişen bir hastada aşağıdaki semptomlar tespit edilebilir:

•Görme alanındaki düz çizgilerde bozulmalar

•Merkezi görme alanında görme kaybı

•Az ışıkta görememe, yoğun aydınlatmaya ihtiyaç duyma

•Bulanık görme

•Yüzleri tanımada güçlük

•Renk ayrımında zorluk

Sarı nokta hastalığı ilerleyici olsa da; tamamen körlüğe yol açmaz. İleri evrelerde hastalar merkezi görme alanlarını tamamen kaybetseler bile görme alanlarının kenarlarını görebilirler.

Kaynak: BURSADA BUGÜN

Sağlık, 2023.11.03 11:05