İzinsiz, ısrarlı ve sürekli yapılan ticari aramalar ve atılan e-postalar can sıkıcı hatta rahatsız edici olabiliyor. Peki istemediğiniz ticari arama ve e-postalara karşı ne yapılabilir?
Evinizde otururken, ofiste çalışırken reklam, ticari faaliyet hatta dolandırıcılık amaçlı, izinli-izinsiz, ısrarlı ve rahatsızlık veren arama, SMS ve e-postalara karşı başvurulabilecek en basit ve etkili yöntem, bu numara ve siteleri e-Devlet üzerinden engellemek.
Hürriyet'ten Oya Armutçu'nun haberine göre, fazla bilinmeyen ve uygulanmayan e-Devlet üzerinden engelleme yöntemi adım adım şöyle:
1- e-Devlet'e girin.
2- Arama kısmına 'Ticari ileti' yazın. Çıkan linklerden 'ticari elektronik ileti yönetim sistemi'ne girin.
3- 'Yeni iletişim adresi ekle' butonuna tıklayın.
4- Metni okuyup onayladıktan sonra altta 'telefon numarası ekle'ye telefon numaranızı yazın.
5- Telefona gelen doğrulama kodunu yazın.
6- 'İletişim adresi başarılı bir şekilde kaydedilmiştir' ibaresinden geldikten sonra 'iletişim adresi listesi'ne tıklayın.
7- Çıkan sekmede sizi arayan, SMS ve e-mail atan şirketleri göreceksiniz. İstediğinizi tıklayarak engelleyin.
Onay alınmadan izinsiz yapılan rahatsız edici telefon aramaları ile e-postaları e-Devlet kapısı, İleti Yönetim Sistemi (İYS) veya Ticaret Bakanlığı'nın internet sitesi üzerinden şikâyet edebilirsiniz. Şikâyetçi olmak için diğer bir yol da ikametgâhınızın bulunduğu yerdeki Ticaret Bakanlığı İl Müdürlüğü'ne yazılı başvuru yapmak. Bu durumda ilgililerine binlerce liralık caydırıcı cezalar kesilebiliyor.
Telefon numaralarının 'kişisel veri' olmasından hareketle rahatsızlık verenleri Kişisel Verilerin Korunması Kurumu'na şikâyet bir başka yöntem. Bu durumda kurum, ihlali yapanlara idari yaptırım uygulayarak ceza verebilir.
3 AYDAN 1 YILA KADAR HAPİS- Bilinmeyen numaradan arama geldiyse şikâyet nasıl yapılabilir? Türkiye'de gizli numaralar, mahkeme kararı ve savcılık tarafından operatörlerden talep edilerek tespit edilebilir. Operatörler arayan numaraları kayıt altına aldığı için bu bilgiyi savcılık ile paylaşır. Süreç yasal prosedürlere uygun yürütülür. Savcılığa müracaat etmeniz gerekir.
- Bu suçta şikâyet süreci nasıl işler? 'Kişilerin huzur ve sükûnunu bozma' suçu kovuşturulması şikâyete tabi ve uzlaştırma kapsamındadır. Uzlaşma sağlanamaması halinde fail hakkında dava açılır. Suçun cezası üç aydan bir yıla kadar hapistir.
- Suçun kriterleri nelerdir? TCK 123. maddeye göre aşağıdaki üç seçimlik hareketten herhangi birinin yapılması halinde bu suç oluşur. Bu hareketler; 'ısrarla telefon edilmesi, ısrarla gürültü yapılması, ısrarla hukuka aykırı başka bir davranışta bulunulmasıdır.' Bu suçta korunan hukuki yarar, kişi özgürlüğünün korunması, bireyin psikolojik ve ruhsal bakımdan rahatsız edilmemesi ve yaşamını sağlıklı bir şekilde sürdürmesidir. Başka bir ifadeyle kişilerin rahatsız edilmeden sükûn içinde huzurlu ve sağlıklı yaşam hakkı korunmaktadır.
Yargıtay'ın bu konudaki uygulaması nasıldır? Yargıtay, bu suçun oluşabilmesi için bir kez telefon edilmesini yeterli görmemektedir. Rahatsız edici telefon aramalarının ısrarla tekrarlanması, süreklilik arz etmesi ve kişilerin huzur ve sükûnunu bozma saikini aramaktadır. Yargıtay 4. Ceza Dairesi'nin 2020/18199 E. 2022/17121 K sayılı örnek kararında, "Bu suçun oluşabilmesi için, kanun metninde yazılı bulunan telefon etme, gürültü yapma ya da aynı maksatla hukuka aykırı bir davranışta bulunulması eylemlerini bir kez yapmasının yeterli olmadığı, eylemlerin ısrarla tekrarlanması ve sırf kişilerin huzur ve sükununu bozma saiki ile işlenmesi gerekmektedir" denilmiştir.
- Manevi tazminat davası açılabilir mi? Rahatsız edici aramalara karşı savcılığa şikâyet yanında manevi tazminat davası da açılabilir. Mahkeme, manevi tazminata hükmederse tazminat rakamı şu kriterlere göre belirler: "Somut olayın doğurduğu durumlar ve özel haller, davacının ve davalının sosyal ve ekonomik durumu, kusur ağırlığı ve davacının ihlal nedeniyle yaşadığı elem ve acının hayatın olağan akışında kabul edilebilirliği." Bu konuda, Yargıtay 4 Hukuk Dairesi'nin 2016/8352 E. 2016/10788 K sayılı örnek kararı da özetle şöyledir: "Hâkim manevi tazminatın miktarını tayin ederken saldırı teşkil eden eylem ve olayın özelliği yanında tarafların kusur oranını, sıfatını, işgal ettikleri makamı ve diğer sosyal ve ekonomik durumlarını da dikkate almalıdır. Miktarın belirlenmesinde her olaya göre özel hal ve şartların bulunacağı da gözetilerek takdir hakkını objektif olarak göstermeli."
ISRARLI ARAMALAR HUZURU BOZMA SUÇUTicari aramalar dışındaki ısrarlı ve rahatsız edici aramalar suç olur mu sorusunu ise Tekirdağ Barosu avukatı Ergün Vardar yanıtladı.
- Beni sürekli arayıp rahatsız eden eski sevgilimi savcılığa şikâyet edebilir miyim? Bu yaptığı suç mu? Evet edebilirsiniz. Savcılığa ısrarla ve sürekli aranarak rahatsız edildiğiniz için şikâyetçi olun. Şikâyet dilekçenizde arayan numarayı, sizin telefon numaranızı, arayan şahsın arama saatlerini belirtin. Bu şekilde sürekli, ısrarlı istenmeyen aramalar TCK'nın 123. maddesinde düzenlenen 'kişilerin huzur ve sükununu bozma' suçunu oluşturur. Faile üç aydan bir yıla kadar hapis cezası verilir. TCK'nın 123/A maddesi ise "Israrlı şekilde fiziken takip etmek ya da haberleşme ve iletişim araçlarını, bilişim sistemlerini veya üçüncü kişileri kullanarak temas kurmaya çalışmak suretiyle huzursuzluk oluşmasına neden olan faile altı aydan iki yıla kadar hapis cezası verilir" şeklindedir.
Kaynak: HÜRRİYET
Güncel, 2025.01.20 09:23