600 bin TL'lik araç 460 bin TL'ye iner mi?

Son zamanlarda araç fiyatlarıyla ilgili sosyal medyada yazılanlara baktığım zaman görüyorum ki, 2 konu birbirine çok karıştırılıyor. Doğal olarak hem "Fiyatlar yükselir" hem de "Fiyatlar düşer" diye yorum yapanlar var.

Ama bir grup var ki bıkmadan usanmadan, "2 ay araba almayın, bakın fiyatlar nasıl düşüyor?" tezini savunuyor. Tüm bu yorumlara bakınca görüyorum ki, fiyat yorumu yapanların bir kısmı sıfır araç fiyatlarını, diğer kısmı ise ikinci el araç fiyatlarını kastederek bu yorumları yapıyor. Bu nedenle bu konuyu iki ayrı başlık altında toparlamaya çalıştım.

SIFIR ARAÇ FİYATLARI

Sıfır araç fiyatlarının artmasının temel sebepleri;
• Üretim bacağındaki maliyet artışları sebebiyle araçların döviz bazlı fabrika çıkış fiyatlarındaki artışlar,
• Döviz kurlarındaki artışlar,
• ÖTV matrahlarının güncellenmemesi sebebiyle, neredeyse tüm modellerin en üst limit olan %80'lik dilime girmiş olması.
​Hal böyleyken, sıfır araç fiyatlarının düşmesi için, aşağıdakilerden en az birisinin veya birkaç tanesinin birden gerçekleşmesi lazım; 
• Türk lirasının döviz karşısında değer kazanması,
• Kalıcı ÖTV indirimi,
• ÖTV matrahlarının güncellenmesi ve %80 dilime dayanmış olan modellerin yeniden %50 dilime indirilmesi (Fiyat üzerinde tek başına %23 etkiye sahip olduğundan, aracın anahtar teslim fiyatının yaklaşık 5'de 1 düşmesi demektir. Yani 600 bin lira olan bir aracın fiyatının 460 bin seviyesine inmesi anlamına gelir.)
​Özetle, bazılarının iddia ettiği gibi, birkaç ay kimse araç almazsa sıfır araçların maliyeti düşmez. Ancak, satılan araç sayısı düşebilir ki bunun da vatandaşa bir faydası olmayacaktır. Bu, geçmişte de hep böyle olmuştur. Kimse zararına satış yapmaz, yapamaz. Ancak satılan toplam araç sayısı düşer. 

​2.EL ARAÇ BALONU 

Son 2 senedir devam eden sıfır araç bulunurluğu sıkıntısı sebebiyle, ikinci el pazarına nur yağdı desek yeridir. Hatta öyle bir hale geldi ki, ikinci el bir aracın sıfırdan daha pahalıya satıldığını bile görüyoruz. Normal pazar şartlarında böyle bir şey mümkün olmaz, olamaz. Ancak sıfır aracın bulunmaması, ekonomideki enflasyonist ortam gibi faktörler devreye girince, işte bugün geldiğimiz sonucu yaşamaktayız. İkinci el üzerindeki bu "balon" fiyat şişkinliği nasıl eski yani normal pozisyonuna döner?

Normalde ikinci el bir aracın fiyatı, yaşına, kilometresine, varsa hasar durumuna göre, sıfır araçtan daha ucuza satılır. Bu, aracına göre %15'den başlar, %50 seviyelerine kadar çıkar. Yeniden bu normale dönmek içinse şunlar gerekecektir;

• Sıfır araç bulunurluk sorunun bitmesi,
• Enflasyonist ortamın ortadan kalkması,
• Sıfır araç fiyatlarındaki artış trendinin yatay hale gelmesi.

Belki iddia edildiği gibi, 2-3 ay ikinci el araç alınmaması durumu gerçekleşebilse, ikinci eldeki "balon" dediğimiz miktarlar ortadan kalkabilir ve olması gereken yere gelebilir. Ama ihtiyaç için alan kullanıcılar da var sonuçta pazarda.
​Özetle; fiyatların yönü ile ilgili tartışırken, sıfır araç ile ikinci el araç konusunda farklı bakmak lazım biraz.