Osman Hamdi Bey'in tablosu 52,5 milyon TL'ye açık artırmada satıldı

Sotheby's müzayede evinde açık artırmaya çıkan Osman Hamdi Bey'in kayıp sanılan tablosu rekor fiyata alıcı buldu.

Siyah beyaz bir kare sayesinde biliniyordu

Türk resminin öncülerinden Osman Hamdi Bey'in uzun zamandır kayıp olan 1881 tarihli nadide tablosu, Osmanlı döneminde 19. yüzyılda fotoğrafçılık yapan Sebah & Joaillier tarafından çekilen siyah beyaz bir kare sayesinde biliniyordu. 

Alıcının ismi saklı tutuldu

Eser, yakın zamana kadar Avusturya'daki özel bir koleksiyonda bulunuyordu. Tablo "Oryantalist Sanat" başlıklı müzayedede satıldı. "Preparing Coffee"  tablosu 52 milyon 500 bin Türk Lirasına alıcı buldu. Alıcı kesinlikle isminin açıklanmasını istemedi. Kendisini saklı tutmak isteyen bir alıcı tarafından satın alındı.

Uzmanlar "beklenmedik yeniden bir keşif" olarak tanımlamıştı

Sotheby's Avrupa Resimleri Kıdemli Uluslararası Uzmanı Claude Piening, eserin çok beklenmedik yeniden bir keşif olduğunu belirtti.

Tablonun İngiltere'ye gelişine ilişkin bilgi veren Piening, "Tablo daha önce, Gürcistan ve Azerbaycan'da bulunan koleksiyonlarda yer alıyordu. Resmin de İstanbul'dan bu ülkeler üzerinden Viyana'ya ulaşmış olması mantıklı. Uzun yıllardır tanıdığım bir beyefendi bana bu tabloyu önerdi. Kendisi bu tabloyu birkaç yıl önce, neredeyse 75 yıldır elinde bulunduran Avrupalı bir aileden satın alan başka birinden satın almıştı" diye konuştu.

Osman Hamdi Bey'in ilk dönemlerine ait

Uzun yıllar sonra yeniden ortaya çıkan tablonun, Osman Hamdi Bey'in resimde üretken olduğu ilk dönemlerine, 1881 yılına ait olmasının önemine dikkati çeken Piening, şunları kaydetti:

"Küçük ölçekte yapılmış, Latin harfleriyle imzalanmış ve tarih atılmış. Bu da resmin bir Türk koleksiyonundan ziyade bir Avrupa koleksiyonu için yapıldığını gösteriyor. Bence çok ama çok güzel bir resim çünkü mekanı çok saygılı bir şekilde tasvir ediyor. İki kadın, kahve servisi yapmadan önce ellerini yıkıyor. Yan tarafta kahve sürahisini ve onlar tarafından doldurulmayı bekleyen kahve fincanlarını görebilirsiniz."

Fransız resim tarzını Türkiye'ye getiren ilk Türk: Osman Hamdi

Claude Piening, tablonun ana motifinde Türk kültürüne ait kahvenin yer almasının harika olduğunu dile getirerek, şunları anlatmıştı:

"Bence bu da resmin özünde yer alan bir Türk ya da Osmanlı özelliği. Ancak resimde dikkatinizi çekecek bir diğer husus da Fransız akademik üslubu olarak adlandırabileceğimiz bir tarzda yapılmış olması. Bildiğiniz gibi Osman Hamdi Bey, özellikle Fransız resim tarzını Türkiye'ye getiren ilk Türk sanatçılardan biriydi. Yerel sanatçıları da bu şekilde resim yapmaya teşvik etti. Dolayısıyla bir yandan resim açıkça bir Türk konusunu işliyor ve bir Türk ressamın gözünden tasvir ediliyor ki bence bu çok hoş bir fikir. Ama Türkiye'ye özgü olmayan bir tarzda. Osman Hamdi Bey'in Fransa'da Ecole des Beaux-Arts'ta okurken öğrendiği bir üslup. Yani bu anlamda resim gerçekten de kültürler arasında bir köprü."

Preparing Coffee tablosu hakkında

İlk olarak 1910 civarında Gürcistanlı bir sanat koleksiyoncusu olan Prens Sadiq Yadigarov tarafından satın alınan tablo, Yadigarov'un oğlu Archil'e, 1930'lu yıllarda ise evlilik yoluyla Archil ile akraba olan Viyana'daki özel bir koleksiyoncuya geçti ve 2008'e kadar miras yoluyla onda kaldı.

Kompozisyonun kendisi, Osman Hamdi Bey'in estetik incelik ve kültürel saygısının imzası olarak bir ustalık sınıfı eseri olarak görülüyor. Muhtemelen İstanbul'un Topkapı Sarayı'ndaki hayali bir harem olan zengin fayanslı, sütunlu bir iç mekanın tasvir edildiği eserde, ellerini yıkayan iki genç kadının kahve hazırlama ritüeli resmediliyor.

Eserin üst kısmında kufi yazı tipiyle yazılan metinde besmele ve sonrasında Kur'an-ı Kerim'in Hud Suresi'nin 88. ayetinin bir kısmı olan "Başarmam ancak Allah'ın yardımıyladır." anlamındaki ifade yer alıyor.

Osman Hamdi Bey'in başka eserlerinde de yer alan bu ifade, esere manevi ve entelektüel bir derinlik de katıyor.

Yaşam, 2025.04.29 17:55