Fil hastalığının nedenleri, belirtileri ve tedavisi

Lenfödem, genellikle kollarda ve bacaklarda şişliğe neden olurken nadiren gövdede de şişliğe neden olabilir. Fil hastalığı bulaşıcı olmamakla birlikte genetik geçişli bir hastalık da değildir. Fil hastalığı (lenfödem) nedir? Fil hastalığının nedenleri, belirtileri ve tedavisi ile ilgili bilinmesi gereken tüm detayları haberimizde bulabilirsiniz...

FİL HASTALIĞI (LENFÖDEM) NEDİR?

Fil hastalığı, lenf sıvısının miktarındaki artış sonucunda deri altında ve doku aralıklarında yayılarak birikir. Bu nedenle kollarda, bacaklarda veya gövdede şişlikler meydana gelir.

Lenfatik sistem, hüceler arasındaki sıvıyı süzerek kana karışmasını sağlar. Böylece hücreler arasındaki sıvı dengesinin korunmasına yardımcı olur. Lenf sıvısının taşınmasını lenf kanalları ve lenf düğümlerinin hasara uğraması veya doğuştan kusurlu olması durumunda lenf sıvısı vücutta birikir. Ancak biriken sıvı miktarı lenfatik sistemin taşıma kapasitesini aşarsa lenfödem adı verilen fil hastalığı ortaya çıkar.

FİL HASTALIĞININ NEDENLERİ

Bazı lenfödemlerin nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte edinilmiş lenfödem vakalarında cerrahi müdahalenin, radyasyonun, enfeksiyonun veya travmanın neden olabileceği düşünülmektedir. Ayrıca meme kanseri gibi bazı kanser türlerinin tedavisinde lenf düğümlerinin alınması lenfödem riskini arttırır.

Lenf sistemindeki yapısal bozukluktan kaynaklanan fil hastalığının temelinde asalak solucanların üremek için bıraktıkları larvaların, sivrisineklerle taşınması sonucunda insanlara geçmesi yatar. Buna bağlı olarak lenf damarları tıkanır ve iltihaplanma meydana gelir. Bunun sonucunda ise kollarda veya bacaklarda şişlikler meydana gelir.

Fil hastalığının oluşumunda rol oynayan etkenlerden bir diğeri ise kanser dokusunun lenf yollarını tıkanmasının yanı sıra radyoterapi veya ameliyatta lenf yollarının hasar görmesidir. Lenf yollarının hasar görmesi sonucunda lenf sıvısı deri altında veya doku aralıklarında yayılma göstererek birikir ve şişliğe yol açar.

FİL HASTALIĞININ BELİRTİLERİ

Fil hastalığının en tipik belirtisi deride, deri altı dokularında ve lenf bezlerinde meydana gelen aşırı kalınlaşma ve büyümedir. Olası diğer belirtiler şunlardır:

- Kol veya bacakta dolgunluk hissi, deride gerginlik, el bileği veya ayak bileği ve parmakların hareketliliğinin azalması
- Giysi, bilezik, saat, yüzük, ayakkabı, çorap, gibi eşyaların dar gelmesi ve iz bırakması
- Ateş, titreme
- Genel sağlık durumunda bozulma, halsizlik
- İdrarda süt kıvamı, beyazlama
- Penisin deri gerisinde kalması, esnekliğini kaybetmesi, ağrıması, yanması
- Vajinanın kalça ile birleştiği yerde büyüme, şişme
- Bazı kadınlarda göğüste büyüme
- Dalak veya karaciğerde büyüme

Zamanla bu semptomlar, enfeksiyon ve nadiren de olsa kanser dahil olmak üzere başka sorunlara yol açabilir.

FİL HASTALIĞININ TEDAVİSİ

Lenf ödem için bilinen bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Tedavinin amacı ise, etkilenen bölgede oluşan şişliğin azaltılması ve hissedilen acının kontrol altına alınmasıdır. Fil hastalığının çeşitli tedavi türleri bulunur. Bunlar;

İlaç Tedavisi

Fil hastalığında insan vücudunda gelişebilen solucan ve kurtlara karşı etkili antelmintik ilaçlar kullanılır.

Egzersizler

Hastalıktan dolayı etkilenmiş uzvun hafif egzersizlerle hareket ettirilmesidir. Bu egzersizler, lenf sıvısının boşaltımını kolaylaştırabilir ve bireyin gündelik işlerinde yardımcı olabilir.

Pnömatik kompresyon

Bir diğer tedavi yöntemi ise, pnömatik kompresyon cihazlarının kullanımıdır. Bireyin ayak ve el parmaklarından yukarıya, gövdeye doğru bir basınç yapılması ile lenf sıvısı vücudun diğer yerlerine aktarılabilir.

Tam dekonjestif tedavi

Bu tedavi yöntemi, bazı yaşam tarzı değiştirici terapilerin kombinasyonunu içerir. Genel olarak, bu terapi yüksek kan basıncı, diyabet, felç, kalp yetmezliği, kan pıhtılaşması ya da akut enfeksiyonları olan insanlara tavsiye edilmez.

Eğer şiddetli lenf ödem vakası gözlemleniyorsa, doktor koldaki ya da bacaktaki şişliği azaltmak için dokunun cerrahi yöntem ile alınmasını düşünebilir.

Cerrahi Müdahale

Fil hastalığının neden olduğu geniş alana yayılmış büyük su toplanmaları ameliyatla yok edilebilir. Cerrahi operasyon, testisleri etkileyen fil hastalığı vakalarında da etkili bir yöntem olmaktadır.